การศึกษาความรับผิดชอบของนักเรียนมัธยมศึกษา : ศึกษาเฉพาะนักเรียนมัธยมศึกษากลุ่มโรงเรียนกรมสามัญศึกษา กรุงเทพมหานคร กลุ่มที่ 4

Abstract

งานวิจัยเรื่อง การศึกษาความรับผิดชอบของนักเรียนมัธยมศึกษา : ศึกษาเฉพาะนักเรียนมัธยมศึกษากลุ่มโรงเรียนกรมสามัญศึกษา กรุงเทพมหานคร กลุ่มที่ 4 นี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ในการอบรมเลี้ยงดู ลักษณะทางจิตใจที่มีอิทธิพลต่อความรับผิดชอบของนักเรียน โดยศึกษานักเรียนมัธยมศึกษา กลุ่มโรงเรียนกรมสามัญศึกษา กรุงเทพมหานคร กลุ่มที่ 4 จำนวน 413 คน ผลการศึกษา พบว่า นักเรียนมีความรับผิดชอบในระดับปานกลาง โดยได้รับการอบรมเลี้ยงดูแบบให้พึ่งตนเองเร็วอยู่ในระดับสูง รองลงมา คือ การเลี้ยงดูแบบควบคุมน้อย แบบรักสนับสนุน และแบบใช้เหตุผล ตามลำดับ ส่วนลักษณะทางจิตใจพบว่า เด็กที่มีการควบคุมตนเองในระดับปานกลางค่อนข้างสูง และมีแรงจูงใจใฝ่สัมฤทธิ์ในระดับปานกลาง มีพฤติกรรมความรับผิดชอบสูง จากการศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมความรับผิดชอบ พบว่า มีปัจจัยด้านต่าง ๆ ดังนี้ ปัจจัยด้านครอบครัว นักเรียนที่อยู่ในครอบครัวที่พ่อและแม่อยู่ด้วยกัน และมีการอบรมเลี้ยงดูแบบใช้เหตุผล มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมความรับผิดชอบของนักเรียน ปัจจัยในลำดับที่สองรองลงมาคือ ลักษณะทางจิตใจ นักเรียนที่มีการควบคุมตนเองสูง และมีแรงจูงใจใฝ่สัมฤทธิ์สูง จะมีพฤติกรรมความรับผิดชอบสูงด้วย ปัจจัยอื่นๆ ที่ทำให้นักเรียนมีพฤติกรรมความรับผิดชอบต่างกัน ได้แก่ เพศ ชั้นเรียน โรงเรียนและระดับผลการเรียน โดยพบว่า เพศหญิงมีพฤติกรรมความรับผิดชอบสูงกว่าเพศชาย ปัจจัยชั้นเรียน พบว่า นักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีพฤติกรรมความรับผิดชอบสูงกว่านักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 2-มัธยมศึกษาปีที่ 6 ปัจจัยโรงเรียน พบว่า นักเรียนในโรงเรียนที่มาจากครอบครัวที่สมบูรณ์มีความรับผิดชอบสูงกว่านักเรียนในโรงเรียนที่มาจากครอบครัวที่ไม่สมบูรณ์ และปัจจัยระดับผลการเรียน พบว่า นักเรียนที่มีระดับผลการเรียนสูงมีพฤติกรรมความรับผิดชอบสูงกว่านักเรียนที่มีระดับผลการเรียนต่ำ จากผลการวิจัยดังกล่าว นำไปสู่ข้อเสนอแนะดังนี้ 1. กลุ่มโรงเรียน โรงเรียน สามารถจัดโครงการหรือกิจกรรมเพื่อส่งเสริมพฤติกรรมความรับผิดขอบของนักเรียนได้ จะเป็นหนทางที่ทำให้นักเรียนมีพฤติกรรมความรับผิดชอบอย่างแท้จริง และควรมีการติดตามผลในระยะยาวหลังเสร็จสิ้นโครงการ เพื่อดูว่าพฤติกรรมความรับผิดชอบของนักเรียนที่ได้รับการพัฒนาไปแล้ว จะยังคงอยู่กับนักเรียนมากน้อยเพียงใด 2. ควรศึกษาเปรียบเทียบผลการฝึกอบรมความรับผิดชอบระหว่างนักเรียนในชนบท และในเมืองว่าจะมีความรับผิดชอบแตกต่างกันหรือไม่ 3. ควรศึกษาผลการฝึกอบรมความรับผิดชอบของนักเรียนในระดับชั้นอื่น ๆ เช่น ระดับประถมศึกษา มัธยมศึกษาตอนต้น มัธยมศึกษาตอนปลาย และอุดมศึกษา ว่ามีผลแตกต่างกันเพียงใด

The main purpose of this study was to investigate the factors related to mental characteristic which influenced students’ responsibility. Samples of this study consisted of 413 students in Secondary Schools under the Department of General Education in Bangkok, Area 4. The findings were that the students had responsibility in the middle level. The students who were brought up by early self reliance type were the high level. The lower levels were the bringing up by less control type, by supporting type and by using reasons type. About the mental characteristic, it was found that, the students who controlled themselves in the middle high level, and had the achievement motivation in the middle level had high responsible behavior. The study about factors that influenced responsible behavior was found as fellow: The family factors, students who lived with parents and were brought up with reason type influenced their responsible behavior. The mental characteristic factor, students who had high self control, together with high achievement motivation had high responsible behavior also. The other factors that caused the students to have different reasons of responsible behavior were sex, classroom levels, school and grades. About sex, it was found that females had higher responsibility than males. For the classroom levels, it was found that Matayom 1 students had higher responsibility than Matayom 2 to Matayom 6 students. For schools it was found that students who came from complete families had higher responsibility than students who came from broken families. In addition, about grades, it was found that the students who got high grades had higher responsibility than the students who got low grades.