การสังเคราะห์งานวิจัยและผลงานวิชาการวิชาการในประเด็นพระสงฆ์กับการพัฒนาสุขภาวะ

Abstract

วัตถุประสงค์หลักในการวิจัยเพื่อวิเคราะห์สถานการณ์ปัจจุบันของงานวิจัยและงานสร้างสรรค์ที่เกี่ยวกับพระสงฆ์กับการพัฒนาสุขภาวะ สังเคราะห์องค์ความรู้ที่ได้จากงานวิจัยและประเด็นองค์ความรู้ที่ต้องการและจำเป็น ในการขับเคลื่อนงานด้านพระสงฆ์กับการพัฒนาสุขภาวะ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2540-2559 โดยจำแนกสุขภาวะออกเป็น 4 ด้าน ได้แก่ กาย จิตใจ สังคมและปัญญา เป็นการวิจัยเชิงสังเคราะห์ โดยการรวบรวมข้อมูลทั้งเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ สุ่มคัดเลือกงานวิจัยและผลงานสร้างสรรค์จำนวน 129 ฉบับ จากสถาบันการศึกษา องค์กรภาครัฐและเอกชน 46 องค์กร เครื่องมือที่ใช้เพื่อการวิเคราะห์ ประกอบด้วย แบบบันทึกข้อมูลลักษณะงานวิจัย แบบบันทึกการวิเคราะห์เอกสาร แบบบันทึกข้อมูลลักษณะงานสร้างสรรค์ ผลการวิเคราะห์พบองค์ความรู้ที่ปรากฏในด้านสุขภาวะพระสงฆ์ ดังนี้ 1. ส่วนใหญ่อยู่ในด้านกาย จากผลงานสำรวจในระดับจังหวัด ระดับภาค และระดับประเทศในปัจจุบันพระสงฆ์และสามเณรไทยถือเป็น 1 ในกลุ่มเสี่ยงหลักที่มีโรคจากการบริโภคอาหารที่ญาติโยมนำมาถวายและขาดการออกกำลังกาย 3 อันดับโรคร้ายที่พบมากในกลุ่มพระสงฆ์และสามเณรไทย คือ เบาหวาน ความดันโลหิตสูง และโรคเกี่ยวกับระบบการย่อยและดูดซึมสารอาหาร 2. ด้านจิตใจ พบการศึกษาในระดับพื้นที่ เช่น การศึกษาระดับความเครียดของพระสงฆ์ในเขตกรุงเทพมหานคร พบว่า พระสงฆ์ส่วนใหญ่มีความเครียดในระดับต่ำ คิดเป็นร้อยละ 31.6 และพบว่าพระสงฆ์กลุ่มนี้แก้ความเครียดโดยใช้วิธีการจัดการปัญหา 3. ด้านสังคมจำแนกเป็นสังคมสงฆ์ด้วนกันเอง มีความสัมพันธ์กันในเชิงการปกครอง เชิงการร่วมปฏิบัติงานศาสนกิจ และเชิงการร่วมสถาบันการศึกษา และสังคมสงฆ์กับชุมชน ความสัมพันธ์ระหว่างชุมชนกับวัด เห็นวัดเป็นส่วนหนึ่งของชุมชน ทำเกิดความสนิทสนมกันมาก เสมือนเครือญาติ แต่ในปัจจุบันความสัมพันธ์ระหว่างวัดกับชุมชนเริ่มห่างเหิน 4. ด้านปัญญาพบว่า พระสงฆ์มีความตระหนักเรื่องจิตและวิญญาณในขันธ์ 5 และมีการรับรู้ถึงเรื่องการเกิด แก่ เจ็บตาย โดยมีนัยยะแห่งการตายดี

The main objective of this study was to analyze the current situation of research and creative works during a 20-year period (A.D. 1997-2016) associated with monks and health development. The study on the health was separated into 4 aspects including physical, mental, social, and intellectual health. This study was a synthetic research and collected quantitative and qualitative data. Researchers randomly sampled the 129 researches and creative works from 46 organizations in Thailand. The research instruments were record forms about document analysis, type of research, and creative works. The results were found useful knowledge to drive and improve works or research associated with monks and health development in the future as follows. Most researches on the health in provincial, regional and national levels were the studies on physical health. The researches revealed that Thai monks and novices were one of the main risk groups for food-borne diseases because of food offerings from people and lack of exercise. The three most diseases among monks and novices are diabetes, hypertension, and diseases of the digestive system and nutrient absorption. The studies on mental health were found in provincial level only. For example, a study of the stress levels of monks in Bangkok was found that most monks had low stress of 31.6 percent and they solved using a problem-solving approach. The studies on social health were found that there were relationships in administration, religious affiliation, school affiliation, and community. In the past, the relationships between the community and the temple had a lot of camaraderie. But the relationships at present began to be casual. Finally, the studies on intellectual health were found that the monks had mental and spiritual awareness in Five Aggregates and perception on the truth of life (birth, decay, sickness, and death) with the implication of good death.