คุณลักษณะของบัณฑิตตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษาแห่งชาติ คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์และสวัสดิการสังคม ปีการศึกษา 2559

Abstract

การวิจัยเรื่อง คุณลักษณะของบัณฑิตตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิ ระดับอุดมศึกษาแห่งชาติ คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์และสวัสดิการสังคม ปีการศึกษา 2559 มีวัตถุประสงค์หลัก 2 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาภาวะการมีงานทำและการศึกษาต่อของบัณฑิตคณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์และสวัสดิการสังคม ที่สำเร็จการศึกษาในปีการศึกษา 2558 2) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของผู้บังคับบัญชา/นายจ้างที่มีต่อคุณลักษณะของบัณฑิต ตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษาแห่งชาติ โดยทำการสำรวจจากกลุ่มประชากรจำนวน 2 กลุ่ม ได้แก่ บัณฑิตคณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์และสวัสดิการสังคมที่สำเร็จการศึกษาในปีการศึกษา 2558 จำนวน 139 คน ได้รับแบบสอบถามกลับคืนจำนวน 133 คน คิดเป็นร้อยละ 95.68 และผู้บังคับบัญชา/นายจ้างของบัณฑิต จำนวน 108 คน ได้รับแบบสอบถามกลับคืนจำนวน 82 คน คิดเป็นร้อยละ 75.92 ผลการศึกษาสรุปได้ดังนี้

1. ภาวะการมีงานทำและการศึกษาต่อของบัณฑิต คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์และสวัสดิการสังคม

กลุ่มตัวอย่างบัณฑิต ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 88.0) อายุ 23 ปีมากที่สุด (ร้อยละ 50.4) มีภูมิลำเนาอยู่ในกรุงเทพฯ และปริมณฑลมากที่สุด (ร้อยละ 31.6) และบัณฑิตส่วนใหญ่สามารถสำเร็จการศึกษาตามระยะเวลาของหลักสูตร 4 ปี (ร้อยละ 88.5) ในขณะที่ทำการสำรวจบัณฑิตส่วนใหญ่มีงานทำแล้ว (ร้อยละ 81.2) บัณฑิตที่มีงานทำส่วนใหญ่ทำงานโดยไม่ได้ศึกษาต่อ (ร้อยละ 96.3) ด้านความต้องการศึกษาต่อในระดับที่สูงขึ้น พบว่า ส่วนใหญ่ไม่ต้องการศึกษาต่อในระดับที่สูงขึ้น (ร้อยละ 50.4) บัณฑิตส่วนใหญ่ได้งานทำภายหลังสำเร็จการศึกษา 1-3 เดือน (ร้อยละ 41.4) ด้านการเปลี่ยนงานภายในระยะเวลา 1 ปี พบว่า ส่วนใหญ่ไม่เคยเปลี่ยนงานหลังจากได้งานทำครั้งแรกมาแล้ว (ร้อยละ 64.7) รองลงมา คือ ยังไม่เคยทำงาน (ร้อยละ 16.5) และเปลี่ยนงานมาแล้ว 1 ครั้ง (ร้อยละ 13.5) บัณฑิตที่มีงานทำส่วนใหญ่ทำงานในหน่วยงานราชการ (ร้อยละ 57.4) เมื่อพิจารณาหน่วยงานภาคราชการที่รับบัณฑิตเข้าทำงาน พบว่า บัณฑิตส่วนใหญ่ทำงานในกระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (ร้อยละ 58.1) รองลงมาคือ กระทรวงสาธารณสุข (ร้อยละ 16.1) และกรุงเทพมหานคร (ร้อยละ 11.3) ที่ตั้งของหน่วยงานอยู่ในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล ร้อยละ (71.3) รองลงมา คือ ภาคใต้ (ร้อยละ 10.2) และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (ร้อยละ 6.5) ส่วนใหญ่ทำงานในตำแหน่งนักสังคมสงเคราะห์/ผู้ช่วยนักสังคมสงเคราะห์ (ร้อยละ 34.3) ได้รับเงินเดือน 14,001-16,000 บาท (ร้อยละ 50.0) ส่วนใหญ่ทำงานที่เกี่ยวข้องกับสังคมสงเคราะห์/สวัสดิการสังคม (ร้อยละ 56.5) มีความพึงพอใจกับงานที่ทำในปัจจุบันมาก (ร้อยละ 56.5) และบัณฑิตได้นำความรู้ที่เรียนมาประยุกต์ใช้ในการทำงานได้มาก (ร้อยละ 48.1) บัณฑิตมีความพึงพอใจต่อคุณลักษณะและความสามารถในกาทำงานตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษาแห่งชาติในภาพรวมทั้ง 6 ด้าน อยู่ในระดับความพึงพอใจมาก (x̄ = 3.86) และผลการพัฒนาคุณลักษณะพิเศษของบัณฑิตคณะสังคมสงเคราะห์และสวัสดิการสังคมในภาพรวมอยู่ในระดับมาก (x̄=4.16) เมื่อพิจารณาผลการประเมินของบัณฑิตที่มีต่อคุณลักษณะและความสามารถในการทำงานตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษาแห่งชาติ พบว่า ค่าเฉลี่ยคุณลักษณะของบัณฑิตเรียงตามลำดับจากมากไปน้อย ได้แก่ (1) ด้านคุณธรรม จริยธรรม (x̄=4.18) (2) ด้านทักษะความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและความรับผิดชอบ (x̄=3.94) (3) ด้านทักษะทางปัญญา (x̄=3.87) (4) ด้านความรู้ (x̄=3.80) (5) ด้านทักษะการปฏิบัติทางวิชาชีพ (x̄=3.72) และ (6) ด้านทักษะการวิเคราะห์เชิงตัวเลข การสื่อสารและการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ (x̄=3.65) บัณฑิตประเมินความสามารถในการทำงานด้านคุณลักษณะพิเศษของบัณฑิตคณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์และสวัสดิการสังคมอยู่ในระดับมาก (x̄=4.16) เมื่อพิจารณาคุณลักษณะย่อยเรียงตามลำดับค่าเฉลี่ย 3 ลำดับแรก ได้แก่ (1) มีจิตอาสา (x̄=4.42) (2) สามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ (x̄=4.39) และ (3) มีความรับผิดชอบต่อสังคม (x̄=4.27) บัณฑิตคณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์และสวัสดิการสังคมประเมินคุณลักษณะที่้เป็นจุดเด่น/จุดแข็ง ได้แก่ ด้านคุณธรรมจริยธรรม (ร้อยละ 32.3) ส่วนคุณลักษณะที่ควรปรับปรุงของบัณฑิต คือ ด้านทักษะการวิเคราะห์เชิงตัวเลข การสื่อสารและการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ (ร้อยละ 51.9)

2. ความพึงพอใจของผู้บังคับบัญชา/นายจ้างที่มีต่อคุณลักษณะของบัณฑิต ตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษาแห่งชาติ ผู้บังคับบัญชา/นายจ้างที่ทำการประเมินบัณฑิต ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 75.6) ตำแหน่งงานเป็นผู้บริหารระดับกลาง/ผู้จัดการ (ร้อยละ 70.7) ทำงานในหน่วยงานราชการ (ร้อยละ 73.2) และมีระยะเวลาที่ได้ร่วมงานกับบัณฑิตมากกว่า 3 เดือน-6 เดือน (ร้อยละ 42.7) ผู้บังคับบัญชา/นายจ้างมีความพึงพอใจต่อคุณลักษณะของบัณฑิต ตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษาแห่งชาติ (Thai Qualification Framework for Higher Education) ในภาพรวมทั้ง 6 ด้านอยู่ในระดับพึงพอใจมาก (x̄=3.84) โดยด้านที่ผู้ใช้บัณฑิตมีความพึงพอใจอยู่ในระดับมากที่สุด คือ ด้านคุณธรรม จริยธรรม (x̄=4.25) รอ ลงมา คือ ด้านทักษะความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและความรับผิดชอบ (x̄=4.02) ด้านทักษะทางปัญญา (x̄=3.78) ด้านความรู้ (x̄=3.75) ด้านทักษะการปฏิบัติวิชาชีพ (x̄=3.65) และด้านการสื่อสารและการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ (x̄=3.60) เรียงตามลำดับ ผลการพัฒนาคุณลักษณะพิเศษของบัณฑิต คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์และสวัสดิการสังคม พบว่า ผู้บังคับบัญชา/นายจ้างมีความพึงพอใจในภาพรวมอยู่ในระดับมาก (x̄=3.82) โดยคุณลักษณะพิเศษของบัณฑิตที่ได้รับความพึงพอใจอยู่ในระดับมากที่สุด เรียงตามลำดับ ได้ดังนี้ 1) สามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ (x̄=4.61) 2) มีจิตอาสา (x̄=4.57) 3) มีการพัฒนาตนเองอยู่เสมอ (x̄=4.33) และ 4) มีความพร้อมในการทำงานได้ทันทีหลังสำเร็จการศึกษา (x̄=4.29) นอกจากนี้ผู้บังคับบัญชา/นายจ้างของบัณฑิตประเมินว่า บัณฑิตคณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์และสวัสดิการสังคม มีคุณลักษณะที่เป็นจุดเด่น/จุดแข็ง คือ ด้านทักษะความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและความรับผิดชอบ (ร้อยละ 54.9) รองลงมา คือ ด้านคุณธรรมจริยธรรม (ร้อยละ 22.0) ส่วนคุณลักษณะที่ควรปรับปรุงมากที่สุด ได้แก่ ด้านทักษะการวิเคราะห์เชิงตัวเลข การสื่อสารและการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ (ร้อยละ 52.4)