Abstract:
การวิจัยเรื่องการศึกษาเปรียบเทียบคุณภาพชีวิตของแรงงานไทย จังหวัดลำปาง ก่อนและหลังไปทำงานต่างประเทศ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาภูมิหลังแรงงานไทยที่เดินทางไปทำงานต่างประเทศ เพื่อศึกษาเปรียบเทียบคุณภาพชีวิตของแรงงานไทย ก่อนและหลังไปทำงานต่างประเทศและเพื่อศึกษาปัญหาในปัจจุบันของแรงงานไทยหลังกลับจากต่างประเทศ
ผลการศึกษากลุ่มตัวอย่าง 450 คน ส่วนใหญ่เป็นเพศชาย สมรสแล้ว อายุเฉลี่ย 37.52 ปี ก่อนไปทำงานต่างประเทศ มีอาชีพรับจ้าง และทำนา และมีภาระที่ต้องรับผิดชอบในครอบครัวเฉลี่ย 3.53 คน
ในการเปรียบเทียบคุณภาพชีวิตของแรงงานไทยก่อนและหลังไปทำงานต่างประเทศ พบว่า คุณภาพชีวิตทั้ง 7 ด้าน ก่อนและหลังไปทำงานต่างประเทศมีระดับใกล้เคียงกันในระดับปานกลางเท่านั้น
ผลการศึกาษาปัญหาของผู้ใช้แรงงานในปัจจุบัน พบว่า แรงงานไทยยังคงมีปัญหาเรื่องหนี้สินจำนวนมาก เมื่อเดินทางกลับมาจากต่างประเทศ ยังคงมีการประกอบอาชีพเกษตรกรรม และรับจ้างเป็นส่วนใหญ่ และยังมีผู้ใช้แรงงานจำนวนไม่น้อยที่ต้องทำงานที่มีรายได้น้อย ไม่มั่นคงและต้องเสี่ยงอันตราย และมีรายได้ที่ไม่เพียงพอที่จะใช้จ่ายในครอบครัว อันเนื่องมาจากภาระรับผิดชอบที่เพิ่มมากขึ้น แสดงให้เห็นว่าแรงงานส่วนหนึ่งยังไม่มีทางเลือกในการประกอบอาชีพ
ข้อเสนอแนะในระดับนโยบาย คือ (1) รัฐฯ ควรทบทวนนโยบายและมาตรการค่าง ๆ ในการส่งแรงงานไทยไปทำงานในต่างประเทศ เพราะผลการศึกษา พบว่า คุณภาพชีวิตของแรงงานไทย ก่อนและหลังไปทำงานต่างประเทศ มีคุณภาพชีวิตที่ไม่แตกต่างกันมาก และ (2) กรมการจัดหางาน ควรมีนโยบายช่วยเหลือด้านตลาดรองรับแรงงานไทย หรือช่วยเหลือแรงงาน กรณีเมื่อกลับมาแล้วประสบปัญหาการว่างงาน หรือการทำงานที่มีรายได้น้อยเกินไป และไม่เพียงพอกับค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นในครอบครัว
ข้อเสนอแนะระดับปฏิบัติการ คือ (1) กรมการจัดหางานควรออก กฎ ระเบียบ ว่าด้วยการฝึกอบรม เสริมทักษะ พัฒนา ความสามารถ ความถนัด รวมทั้ง กฎหมายแรงงานของประเทศที่จะไปทำงาน ให้ผู้ใช้แรงงานททุกคนก่อนเดินทางไปต่างประเทศ เพื่อให้ผู้ใช้แรงงานไปทำงานอย่างมีคุณภาพและไม่ฝ่าฝืนกฎหมายของประแทศที่ไปทำงาน และ (2) รัฐฯ ควรสร้างจิตสำนึกแก่เจ้าหน้าที่ของรัฐทุกคน ในการดูแลผู้ใช้แรงงานไทย ที่ประสงค์จะไปทำงานในต่างประเทศอย่างยุติธรรม ไม่รับผลประโยชน์จากบริษัทจัดหางาน ที่เอารัด เอาเปรียบผู้ใช้แรงงาน
ข้อเสนอแนะสำหรับการศึกษาครั้งต่อไป คือ (1) ควรมีการศึกษาขั้นตอน วิธีการ ในการเดินทางไปทำงานต่างประเทศ เพื่อจะได้เป็นแนวทางในการควบคุม ดูแล แรงงานที่เดินทางไปต่างประเทศ (2) ควรมีการศึกษาเกี่ยวกับสภาพความเป็นอยู่ และการใช้ชีวิตของแรงงานไทยในต่างประเทศ และ (3) ควรมีการศึกษา เกี่ยวกับปัญหา ความต้องการของผู้ใช้แรงงาน ที่กลับจากการทำงานต่างประเทศ
