การพัฒนาและยกระดับชุดข้อมูลทุนทางวัฒนธรรมในรูปดิจิทัลและแพลตฟอร์มเสมือนจริงของชุมชนสามบาง“บางเสาธง บางปลา บางโฉลง” จังหวัดสมุทรปราการ

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อสํารวจข้อมูลทุนทางวัฒนธรรมของพื้นที่สามบาง (อําเภอบางเสาธง ตําบลบางปลาและตําบลบางโฉลง อําเภอบางพลี) จังหวัดสมุทรปราการ 2) เพื่อศึกษารากเหง้าทางประวัติศาสตร์ของพื้นที่สามบาง สองฝั่งคลอง สมุทรปราการ 3) เพื่อพัฒนาชุดข้อมูลทุนทางวัฒนธรรมในรูปแบบดิจิทัลและแพลตฟอร์มเสมือนจริงโดยใช้กระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการอย่างมีส่วนร่วมกลุ่มเป้าหมายจํานวนรวม 186 คน ประกอบด้วยปราชญ์ชาวบ้าน ผู้ประกอบการทุนทางวัฒนธรรม ผู้สืบทอดภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ผู้แทนจากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ผู้นําทางศาสนาและจิตวิญญาณผู้นําชุมชน ครูและบุคลากรทางการศึกษา โดยใช้วิธีการสุ่มแบบเจาะจง วีธีดําเนินการเก็บรวบรวมข้อมูลใช้การประชุมประชาคม การสํารวจ การสัมภาษณ์เชิงลึก การสังเกตการณ์อย่างมีส่วนร่วม การสนทนากลุ่ม การสร้างและพัฒนาแพลตฟอร์ตเสมือนจริง ผลการวิจัยพบว่า 1) ข้อมูลทุนทางวัฒนธรรมอําเภอบางเสาธง ตําบลบางปลาและตําบลบางโฉลง อําเภอบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ รวบรวมได้จํานวน 153รายการ ประกอบด้วย มรดกทางวัฒนธรรมอําเภอบางเสาธง 76รายการ เป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องได้ 26 รายการ มรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้50รายการ มรดกทางวัฒนธรรมตําบลบางโฉลง 34 รายการเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องได้ 7 รายการ มรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ 27 รายการ มรดกทางวัฒนธรรมตําบลบางปลา 43 รายการ เป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องได้ 8 รายการ มรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ 35 รายการ 2) การศึกษาเชิงลึกทางประวัติศาสตร์ชุมชน พื้นที่สามบางสองฝั่งคลอง สมุทรปราการ ได้ข้อมูลประวัติศาสตร์ 2 ชุมชนใหญ่ คือ ชุมชนมุสลิมมัสยิดดารุ้ลอามีน ริมคลองสําโรงและชุมชนย่านตลาดเก่าริมคลองสําโรง ศาลเจ้าปึงเถ่ากงและศาลเจ้าแม่ทับทิมนําเสนอข้อมูลเผยแพร่สาธารณะในรูปแบบโมชั่นกราฟิกชุด “พัฒนาการชุมชนพื้นที่สามบาง สองฝั่งคลองสมุทรปราการ” 3) การจัดทําแผนที่วัฒนธรรม พื้นที่อําเภอบางเสาธง พื้นที่ตําบลบางโฉลง และตําบลบางปลา อําเภอบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ ข้อมูลมรดกทางวัฒนธรรมจับต้องได้และจับต้องไม่ได้ บันทึกภาพนิ่ง-วีดิทัศน์พิกัดทางภูมิศาสตร์และบันทึกในเว็บไซต์ https://dp.culturalmapthailand.info/GL รวมทั้งเผยแพร่ทางเฟซบุ๊กแฟนเพจสุขไม่จางที่บางเสาธง สมุทรปราการ ซึ่งมีผู้ติดตาม 6,842คน (ข้อมูลวันที่ 18 เมษายน 2568) และช่อง YouTube “ที่นี่สามบางสองฝั่งคลอง สมุทรปราการ” ด้านการพัฒนาชุดข้อมูลทุนทางวัฒนธรรมโดยเฉพาะด้านประเพณีสําคัญของชุมชน ศิลปะการแสดง นําเสนอในรูปแบบนิทรรศการออนไลน์ Virtual Exhibition Platform ผ่านจักรวาลนฤมิต Spatial Metaverse : Happiness3bangs-Samut-Prakanใช้ภาพนิ่ง วีดิทัศน์ โมชั่นกราฟิก ประกอบในนิทรรศการ

This research aims to: 1) explore the cultural capital data of the Sam Bang area (comprising Bang Sao Thong District, Bang Pla Subdistrict, and Bang Chalong Subdistrict of Bang Phli District) in Samut Prakan Province; 2) study the historical roots of the Sam Bang area along both sides of the canal in Samut Prakan; and 3) develop cultural capital data in digital format and create a virtual platform using participatory action research processes. The study employed purposive sampling to engage local scholars, cultural capital entrepreneurs, cultural wisdom inheritors, representatives from local administrative organizations, religious and spiritual leaders, community leaders, teachers, and educational personnel. Research methods included surveys, in-depth interviews, participatory observation, focus group discussions, and the development of a virtual platform. Research findings revealed that:1.The cultural capital data of the Sam Bang area comprises 153 items: Bang Sao Thong District: 49 items (21 tangible and 28 intangible cultural heritage items) Bang Chalong Subdistrict: 34 items (7 tangible and 27 intangible cultural heritage items) Bang Pla Subdistrict: 43 items (8 tangible and 35 intangible cultural heritage items) 2.An in-depth historical study analyzed changes in the Sam Bang area along both sides of the canal, documenting both positive and negative developments. Significant cultural heritage data was obtained from two major communities: the Muslim community of DarulAmeen Mosque and the old market community along the Samrong Canal, including Pueng Tao Gong Shrine and Thapthim Shrine. These findings were presented as a motion graphic series titled "Development of the Sam Bang Area along Both Sides of the Canal in Samut Prakan." 3. A comprehensive cultural map was created, incorporating tangible and intangible cultural heritage with photographs, videos, and geographical coordinates. This information is accessible through: Website:https://dp.culturalmapthailand.info/GLoFacebook: facebook.com/สุขไม่จางที่บางเสาธง-สมุทรปราการ-100731384802383 (6,475 followers) YouTube: www.youtube.com/@ที่นี่สามบางสองฝั่งคลองสมุทรปราการ Online exhibition through Spatial Metaverse: Happiness3bangsSamut-Prakan