การศึกษานำร่องผลของโปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพเพื่อชะลอไตเสื่อมของผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้

Abstract

การศึกษานำร่องแบบกลุ่มเดียววัดผลก่อนและหลังการทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพเพื่อชะลอไตเสื่อมของผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ โดยเปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมสุขภาพเพื่อชะลอไตเสื่อม ได้แก่ พฤติกรรมการรับประทานอาหาร การรับประทานยา และการออกกำลังกาย กลุ่มทดลอง คือ ผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ ที่มารับบริการที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลท่าช้าง อำเภอบ้านลาด จังหวัดเพชรบุรี จำนวน 30 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามพฤติกรรมชะลอความเสื่อมของไต และโปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพเพื่อชะลอไตเสื่อมของผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ ผู้วิจัยสร้างโปรแกรมโดยประยุกต์ใช้แนวคิดกรอบการวิเคราะห์พฤติกรรมสุขภาพ (PRECEDE Framework) รวมระยะเวลา 12 สัปดาห์ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา โดยการแจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน วิเคราะห์คะแนนเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานของพฤติกรรมสุขภาพ สถิติวิธีการทดสอบค่าที (Paired t-test) ผลการวิจัย ดังนี้ ผลการศึกษาพบว่า ก่อนการทดลองคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมสุขภาพเพื่อชะลอไตเสื่อม ได้แก่ พฤติกรรมการรับประทานอาหารเท่ากับ 2.97 (SD=0.30) คะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการรับประทานยาเท่ากับ 4.70 (SD=0.41) และคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการออกกำลังกายเท่ากับ 3.48 (SD=0.69) หลังการทดลองคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมสุขภาพเพื่อชะลอไตเสื่อม ได้แก่ พฤติกรรมการรับประทานอาหารเท่ากับ 3.20 (SD=0.55) คะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการรับประทานยาเท่ากับ 4.76 (SD=0.39) และคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการออกกำลังกายเท่ากับ 3.60 (SD=0.77) ระยะหลังการทดลองคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมสุขภาพเพื่อชะลอไตเสื่อมสูงกว่าระยะก่อนทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ p-value <.05 จึงสรุปได้ว่าผู้สูงอายุโรคเบาหวานสามารถใช้โปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพเพื่อชะลอไตเสื่อมของผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้นี้ เพื่อชะลอความเสื่อมของไตได้ ทั้งนี้มีข้อเสนอแนะว่าควรมีการนำโปรแกรมไปศึกษาประสิทธิภาพและประสิทธิผลของโปรแกรมเพิ่มเติมในจำนวนกลุ่มตัวอย่างที่มากขึ้น

This study aimed to investigate the effect of a health literacy enhancement program on the health behaviors of uncontrolled type 2 elderly diabetics. Thirty elderly individuals with uncontrolled blood sugar level who received care at the Ban Lat Health Promoting Hospital, Phetchaburi Province, Thailand, were recruited. The research employed a quasi-experimental design with repeated measures. The health literacy enhancement program for uncontrolled type 2 elderly diabetics was developed based on the PRECEDE framework. The intervention consisted of two sessions over a 12-week period. The data were analyzed using descriptive statistics, Paired t-test. The results revealed as follows: The results revealed a statistically significant improvement in overall health behaviors, dietary behaviors (mean difference = 2.44, SD=2.44), medication adherence behaviors (mean difference = 2.11, SD = 2.44), and physical activity behaviors (mean difference = 2.11, SD = 2.44) in the intervention group after participating in the health literacy enhancement program (p<.05). Furthermore, the study found that elderly individuals with uncontrolled blood sugar levels in the intervention group exhibited significantly better overall health behaviors compared to the control group at the post-intervention assessment (p<.05). The findings suggest that this health literacy enhancement program can effectively improve health behaviors among uncontrolled type 2 diabetic elderly and should be further evaluated for its broader implementation.