การเข้าถึงสิทธิสวัสดิการสังคมด้านสุขภาพของกลุ่มชาติพันธุ์ที่ไร้สัญชาติ : ศึกษาเฉพาะกรณีกลุ่มชาติพันธุ์ที่ไร้สัญชาติจังหวัดเชียงราย

Abstract

การศึกษา “การเข้าถึงสิทธิสวัสดิการสังคมด้านสุขภาพของกลุ่มชาติพันธุ์ที่ไร้สัญชาติ : ศึกษาเฉพาะกรณีกลุ่มชาติพันธุ์ที่ไร้สัญชาติจังหวัดเชียงราย” มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาการเข้าถึงสิทธิสวัสดิการสังคมด้านสุขภาพของกลุ่มชาติพันธุ์ไร้สัญชาติในจังหวัดเชียงราย 2) เพื่อศึกษาปัญหาด้านสุขภาพของกลุ่มชาติพันธุ์ที่ไร้สัญชาติ 3) เสนอแนวทางแก้ไขเพื่อให้กลุ่มชาติพันธุ์ที่ไร้สัญชาติในจังหวัดเชียงรายได้เข้าถึงสิทธิสวัสดิการสังคมด้านสุขภาพ โดยใช้การวิจัยเชิงคุณภาพสัมภาษณ์กลุ่มชาติพันธุ์ที่ไร้สัญชาติ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชเชียงของ เจ้าหน้าที่สาธารณสุข และเจ้าหน้าที่มูลนิธิพัฒนาชุมชนและเขตภูเขา อำเภอเมืองเชียงราย รวม 15 คน ผลการศึกษาพบว่า 1) การเข้าถึงสิทธิสวัสดิการสังคมด้านสุขภาพของกลุ่มชาติพันธุ์ที่ไร้สัญชาติทั้ง 4 อำเภอ ของจังหวัดเชียงราย คือ อำเภอเชียงของ อำเภอเทิง อำเภอเวียงป้าเป้า และอำเภอแม่สรวย พบว่าส่วนใหญ่ยังไม่มีบัตรทอง อันเนื่องมาจากการเป็นบุคคลผู้มีปัญหาสถานะและสิทธิบุคคล (คนไร้สัญชาติ) ดังนั้น จึงไม่สามารถเข้าถึงสิทธิด้านสุขภาพ แม้ว่าทางหน่วยงานสาธารณสุขจะรับการรักษาด้วยมนุษยธรรมก็ตาม แต่พวกเข้าก็ถูกจำกัดสิทธิ์บางอย่างออกไป 2) ปัญหาสุขภาพของกลุ่มชาติพันธุ์ที่ไร้สัญชาติ พบว่ากลุ่มชาติพันธุ์ทั้ง 4 อำเภอในจังหวัดเขียงราย ส่วนใหญ่แล้วมีความเจ็บไข้ได้ป่วยทั่ว ๆ ไป เช่น ไข้หวัด ปวดกล้ามเนื้อ ปวดฟัน ซึ่งไม่พบว่ามีโรคประจำตัว หรือโรคเรื้อรังใดๆ แต่จะมีปัญหาในการรักษาพยาบาล อันเนื่องมาจากการสื่อสาร ฐานะทางเศรษฐกิจ และความล่าช้าจากจำนวนผู้ใช้บริการที่มีมาก บางรายจึงเลือกที่จะไปคลินิก แม้ว่าจะต้องเสียค่าใช้จ่ายที่สูงกว่า บางรายอาศัยยาสมุนไพรหรือซื้อยามารับประทานเอง รวมทั้งการขาดความตระหนักในการใส่ใจสุขภาพตนเอง 3) แนวทางแก้ไขเพื่อให้กลุ่มชาติพันธุ์ที่ไร้สัญชาติในจังหวัดเชียงรายเข้าถึงสวัสดิการสังคมด้านสุขภาพ รัฐควรจะกำหนดนโยบายให้หน่วยงานแต่ละหน่วยงานในแต่ละพื้นที่ประสานงานกับหน่วยงานเอกชนเข้าไปมีส่วนช่วยให้พวกเข้ามีความรู้ ความเข้ใจในการดูแลสุขภาพ รวมทั้งการขยายมาตรการ และกลไกรองรับการเข้าถึงสิทธิของบุคคลกลุ่มนี้ด้วย

The purposes of the study “Accessibility to Social Welfare Rights on Health Services for Stateless Ethnic Groups : A Case Study of Stateless Ethnic Groups in Chiangrai Province” are 1) to study the accession to the social welfare about the health of the stateless ethnic group inability Chiangrai province, 2) to study the health problem of the stateless ethnic group, 3) to suggest the solution so that the stateless ethnic group access the social welfare about the health. The researcher used the qualitative research to conduct this study by interviewing the stateless ethnic group, the director of the Chiang Khong Crown Prince Hospital, the sanitarian, and the officer of the Hill Area and Community Development Foundation in Amphoe Muang, Chiangrai province; totally 15 persons. The research results show that: 1) the accession to the social welfare about the health of the stateless ethnic group in 4 district of Chiangrai province; Amphoe Chiang Khong, Amphoe Thoeng, Amphoe Wiang Pa Pao, and Amphoe Mae Suai. Most stateless ethnic group has not been under universal coverage program due to the reason of being stateless person, thus, they cannot access health services. Even though the health agency welcomed them because of the humanity, they might face problems accessing certain rights and services. Moreover; 2) the health problems of the stateless ethnic group in 4 districts of Chiangrai are the general diseases, such as, a cold, a muscle pain, a toothache; and it was also found that there is not any congenital disease or chronic disease. Including that there was the problem about the medical treatment with the reason of the misunderstanding in communication, the financial status, and the delay from the over amounts of people. Some may go to the clinic in spite of its higher price. Some may take herbs or buy the medicine from the pharmacy by themselves. Some may not realize the importance in taking care of their health; 3) in order to solve the problems so that the stateless ethnic group in Chiangrai province to access the social welfare about the health, the government should launch the policy for each local sector to cooperate with the public sector to take part in assisting the stateless ethnic group to understand the importance of health care, also the expansion of the measures and the mechanic to support to access their rights.