ภาวะซึมเศร้าเป็นปัญหาที่สำคัญปัญหาหนึ่งของผู้สูงอายุ ภาวะซึมเศร้านั้นสามารถก่อให้เกิดผลกระทบต่อผู้สูงอายุทั้งทางด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ และสังคมได้ ดังนั้น การจัดกิจกรรมที่เหมาะสมจะมีส่วนช่วยให้ผู้สูงอายุมีโอกาสเกิดภาวะซึมเศร้าได้น้อยลง อีกทั้งยังบรรเทาภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุได้อีกด้วย การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาแนวปฏิบัติการพยาบาลในการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะซึมเศร้า ซึ่งการดำเนินการศึกษาแบ่งออกเป็น 2 ขั้นตอน คือ
ขั้นตอนแรก เป็นการทบทวนวรรณกรรมจากวารสารทางวิชาการ ตำราและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง เพื่อพัฒนาแนวปฏิบัติการพยาบาลในการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะซึมเศร้า โดยได้จัดกิจกรรมออกกำลังกาย กิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์ และกิจกรรมนันทนาการ
ขั้นตอนที่สอง เป็นการนำแนวปฏิบัติมาทดลองใช้กับกลุ่มตัวอย่าง ซึ่งเป็นผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไป ที่อาศัยอยู่ในชุมชนมหานาคที่มีภาวะซึมเศร้าเล็กน้อยและปานกลาง จากการประเมินโดยแบบคัดกรองภาวะซึมเศร้าของกรมสุขภาพจิต และแบบคัดกรองภาวะซึมเศร้ารุนแรงที่ผู้ศึกษาสร้างขึ้น กลุ่มตัวอย่างผู้สูงอายุที่มีภาวะซึมเศร้าเล็กน้อยและปานกลางมีจำนวน 9 คน เข้าร่วมกิจกรรมการออกกำลังกาย กิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์ และกิจกรรมนันทนาการตามแนวปฏิบัติที่พัฒนาเป็นเวลา 3 สัปดาห์ ก่อนเข้าร่วมกิจกรรมตามแนวปฏิบัติที่พัฒนาขึ้น ผู้สูงอายุมีคะแนนภาวะซึมเศร้าอยู่ระหว่าง 6-13 คะแนน มีค่าเฉลี่ยคะแนนภาวะซึมเศร้า และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน 8.22 และ 2.77 ตามลำดับ ภายหลังเข้าร่วมกิจกรรมกลุ่มตามแนวปฏิบัติที่พัฒนาขึ้น กลุ่มตัวอย่างมีคะแนนภาวะซึมเศร้าอยู่ระหว่าง 4-5 คะแนน มีค่าเฉลี่ยคะแนนภาวะซึมเศร้า และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน 4.89 และ 0.33 ตามลำดับ เมื่อเปรียบเทียบคะแนนภาวะซึมเศร้าก่อนและหลัง เข้าร่วมกิจกรรมตามแนวปฏิบัติการพยาบาลในการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะซึมเศร้า ด้วยสถิติ pair t-test พบว่า คะแนนภาวะซึมเศร้าหลังเข้าร่วมกิจกรรมลดลง จากก่อนทำกิจกรรมอย่างมีนัยสำคัญที่ p< .05
ผลจากการศึกษาสรุปได้ว่า แนวปฏิบัติการพยาบาลในการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะซึมเศร้าประกอบด้วย กิจกรรมการออกกำลังกาย กิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์ และกิจกรรมนันทนาการ สามารถลดภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุได้ ดังนั้น ควรจัดกิจกรรมตามแนวปฏิบัติดังกล่าว เพื่อช่วยลดภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุที่อยู่ในชุมชนอื่น ๆ ต่อไป
Depression is one of the most significant problems among elderly people. It also affects elderly people in terms of physical, psychological, emotion, and social, Therefore, providing suitable activity may help elderly people to reduce depression and decrease the risk of having depression. This study was aimed to develop nursing practice guideline for elderly people with depression. The process of the study has been divided into 2 processes. First process is to review literature from journals, textbooks, and research studies in order to develop nursing practice guideline for the elderly with depression by managing physical exercise, group dynamic, and recreational activity. Second process is to apply the nursing practice guideline into elderly with mild and moderate depression who were over 60 years old and living at Mahana Community. The samples would be screened by The Department of Mental Health Depression Rating Scale and the Severe Depression Screening test developed by the researcher. There were 9 elderly with mild and moderate depression who had participated in physical exercise, group dynamic, and recreational activity as a nursing practice guideline for 3 week. Before joining to this study, the elderly people had depression score between 6 to 13, mean of depression score and standard deviation were 8.22 and 2.77 respectively. After joining to this study, the elderly people had depression score between 4-5 score, mean of depression score and standard deviation were 4.89 and 0.33 respectively. When comparing depression score before and after applying the nursing practice guideline for elderly with depression by Pari t-test, it was found that depression score significant decreased after the elderly people participated in these activities at p<.05.
In conclusion, the nursing practice guideline for elderly with depression, which consisted of physical exercise, group dynamic, and recreational activity, could decrease depression in elderly people. Therefore, managing activities followed by this nursing practice guideline could help to reduce depression of elderly people in other communities as well.
