ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อสุขภาพจิตของพยาบาลวิชาชีพสตรี : ศึกษากรณีพยาบาลในโรงพยาบาลเอกชนในกรุงเทพมหานคร

Abstract

การวิจัยนี้มีจุดประสงค์เพื่อศึกษาปัญหาสุขภาพจิตพยาบาล และศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อสุขภาพจิตของพยาบาลในโรงพยาบาลเอกชนในกรุงเทพมหานคร โดยใช้กลุ่มตัวอย่างเป็น พยาบาล 11 โรงพยาบาล จาก 44 โรงพยาบาลในกรุงเทพฯ จำนวนทั้งสิ้น 278 คน โดยวิธีใช้แบบสอบถามเกี่ยวกับข้อมูลส่วนบุคคล ข้อมูลด้านสภาพแวดล้อมในการทำงาน สัมพันธภาพในครอบครัว และสุขภาพจิตของพยาบาลเมื่อได้ข้อมูลครบตามจำนวนที่ต้องการ จึงนำมาวิเคราะห์ข้อมูลด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์ SPSS/PC เพื่อศึกษาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าความแปรปรวน และค่าสัมประสิทธ์สหสัมพันธ์ ผลการวิจัยจากการวัดระดับสุขภาพจิตและข้อมูลด้านต่าง ๆ ของพยาบาลที่เป็นกลุ่มตัวอย่าง มีดังนี้กลุ่มตัวอย่างมีอายุเฉลี่ย 28.8 ปี รายได้เฉลี่ยเดือนละ 16,432 บาท ส่วนใหญ่เป็นโสด และ มีร้อยละ 82.0 ที่ทำงานในวิชาชีพพยาบาลต่ำกว่า 10 ปีปัจจัยด้านครอบครัว พยาบาลที่เป็นกลุ่มตัวอย่างมีสัมพันธภาพกับครอบครัวค่อนข้างดีปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมในการทำงาน แยกเป็น 3 ลักษณะคือ การทำงาน ลักษณะงาน และ สัมพันธภาพในที่ทำงานด้านการทำงานของพยาบาล พบว่า พยาบาลส่วนใหญ่มีปัญหาน้อยเกี่ยวกับการทำงานเป็นกะ และส่วนใหญ่ทำงานล่วงเวลาไม่บ่อยนัก ซึ่งการทำงานล่วงเวลาไม่เป็นปัญหากับบุคคลในครอบครัวนัก และการทำงานใกล้ชิดกับความเจ็บป่วยทำให้พยาบาลส่วนใหญ่มีความรู้สึกหดหู ปานกลางด้านลักษณะงานที่เกี่ยวกับสวัสดิการและโอกาสก้าวหน้า พบว่าส่วนใหญ่ได้รับสวัสดิการดีพอใช้ และส่วนใหญ่คิดว่าตนเองมีโอกาสการก้าวหน้าในหน้าที่การงานบ้างด้านสัมพันธภาพกับบุคคลในสถานที่ทำงาน อันหมายถึง เพื่อนร่วมงาน หัวหน้า และ แพทย์ พบว่า ส่วนใหญ่มีสัมพันธภาพกับกลุ่มคนดังกล่าวดีพอใช้ในการศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อสุขภาพจิตของพยาบาล พบว่า มีเพียง 2 ปัจจัย คือ ระยะ เวลาในการประกอบอาชีพพยาบาล ซึ่งพบว่ามีความสัมพันธ์ผกผันกับปัญหาสุขภาพจิตของ พยาบาล กล่าวคือ หากเวลาในการประกอบอาชีพพยาบาลน้อยจะมีแนวโน้มในการมีปัญหาสุขภาพจิตมากปัจจัยอีกด้านหนึ่งซึ่งมีอิทธิพลต่อสุขภาพจิตของพยาบาลคือ สัมพันธภาพกับเพื่อนร่วมงาน ซึ่งจะแปรผกผันกับสุขภาพจิตของพยาบาลเช่นกัน หากมีความสัมพันธ์อันดีกับเพื่อนร่วมงาน จะมีแนวโน้มที่มีปัญหาสุขภาพจิตที่น้อยลงผู้วิจัยมีข้อเสนอแนะจากการศึกษาในครั้งนี้ เพื่อลดปัจจัยที่มีผลต่อสุขภาพจิตของพยาบาล โดยเพิ่มความเข้าใจ และพัฒนาความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างบุคลากร ให้คำแนะนำแก่พยาบาลจบใหม่ มีการแจกแจงรายละเอียดต่าง ๆ ในการทำงาน สำหรับการศึกษาวิจัยครั้งต่อไป ควรศึกษาเปรียบเทียบอิทธิพลที่มีผลต่อสุขภาพจิตของพยาบาลประจำการในโรงพยาบาลของรัฐและเอกชน ส่วนกลาง และส่วนภูมิภาค ตลอดจนโรงพยาบาลของรัฐในสังกัดต่าง ๆ ศึกษาสาเหตุและปัจจัยของการลาออกจากงานของพยาบาลที่มีอายุมาก และศึกษาปัจจัยและสาเหตุของพยาบาลที่มีอายุมากจึงอยู่ในโรงพยาบาลเอกชนน้อย