รายงานวิจัย คุณลักษณะของบัณฑิตตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษาแห่งชาติ คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์และสวัสดิการสังคม ปีการศึกษา 2561

Abstract

การวิจัยเรื่อง คุณลักษณะของบัณฑิตตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษาแห่งชาติ คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์และสวัสดิการสังคม ปีการศึกษา 2561 มีวัตถุประสงค์หลัก 2 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาภาวะการมีงานทำและการศึกษาต่อของบัณฑิตคณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์และสวัสดิการสังคมที่สำเร็จการศึกษาในปีการศึกษา 2560 2) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของผู้บังคับบัญชา/นายจ้างที่มีต่อคุณลักษณะของบัณฑิต ตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษาแห่งชาติ โดยทำการสำรวจจากประชากร 2 กลุ่ม ได้แก่ บัณฑิตคณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์และสวัสดิการสังคมที่สำเร็จการศึกษาในปีการศึกษา 2560 และเข้ารับปริญญาบัตร จำนวน 67 คน ได้รับแบบสอบถามกลับคืนจำนวน 66 คน คิดเป็นร้อยละ 98.50 และผู้บังคับบัญชา/นายจ้างของบัณฑิตจำนวน 53 คน ได้รับแบบสอบถามกลับคืนจำนวน 40 คน คิดเป็นร้อยละ 75.47 ผลการศึกษาสรุปได้ดังนี้ 1. ภาวะการมีงานทำและการศึกษาต่อของบัณฑิต คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์และสวัสดิการสังคม กลุ่มตัวอย่างบัณฑิต ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 89.40) อายุ 23 ปีมากที่สุด (ร้อยละ 45.45) ส่วนใหญ่มีภูมิลำเนาอยู่ในกรุงเทพฯและปริมณฑล (ร้อยละ 33.33) บัณฑิตสามารถสำเร็จการศึกษาได้ตามระยะเวลาของหลักสูตร 4 ปี (ร้อยละ 71.21) บัณฑิตส่วนใหญ่มีงานทำแล้ว (ร้อยละ 80.30) บัณฑิตที่มีงานทำส่วนใหญ่ทำงานโดยไม่ได้ศึกษาต่อ (ร้อยละ 72.72) ด้านความต้องการศึกษาต่อ พบว่า บัณฑิตที่ไม่ต้องการศึกษาต่อและบัณฑิตที่ต้องการศึกษาต่อในระดับสูงขึ้นมีสัดส่วนเท่ากันคือ ร้อยละ 50.00 ส่วนใหญ่บัณฑิตได้งานทำภายหลังสำเร็จการศึกษา 1-3 เดือน (ร้อยละ 42.42) ด้านการเปลี่ยนงานภายในระยะเวลา 1 ปี พบว่า ส่วนใหญ่ไม่เคยเปลี่ยนงาน (ร้อยละ 63.63) รองลงมา คือ เปลี่ยนงานมาแล้ว 1 ครั้ง (ร้อยละ 19.69) บัณฑิตส่วนใหญ่ทำงานในหน่วยงานราชการ (ร้อยละ 62.26) รองลงมาคือ บริษัทเอกชน (ร้อยละ 20.75) และองค์กรพัฒนาเอกชน (NGOs) (ร้อยละ 11.32) เมื่อพิจารณาหน่วยงานภาคราชการที่รับบัณฑิตเข้าทำงาน พบว่า ส่วนใหญ่ทำงานในกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (ร้อยละ 63.63) รองลงมาคือ กรุงเทพมหานคร (ร้อยละ 15.15) และกระทรวงศึกษาธิการ (ร้อยละ 12.12) ที่ตั้งของหน่วยงานอยู่ในเขตกรุงเทพฯ และปริมณฑล (ร้อยละ 69.81) รองลงมาคือภาคตะวันออก (ร้อยละ 9.43) และภาคใต้ (ร้อยละ 7.54) ส่วนใหญ่ทำงานในตำแหน่งนักสังคมสงเคราะห์/ผู้ช่วยนักสังคมสงเคราะห์ (ร้อยละ 32.07) รองลงมาคือ เจ้าหน้าที่สนับสนุนปฏิบัติงานด้านสังคมสงเคราะห์ (ร้อยละ 9.43) ได้รับเงินเดือน 14,001-16,000 บาท (ร้อยละ 62.26) บัณฑิตส่วนใหญ่ทำงานเกี่ยวข้องกับสังคมสงเคราะห์/สวัสดิการสังคม (ร้อยละ 69.81) เมื่อพิจารณาถึงความพึงพอใจกับงานที่ทำ พบว่า มีสัดส่วนเท่ากันระหว่างบัณฑิตที่มีความพึงพอใจมาก (ร้อยละ 49.05) และบัณฑิตที่รู้สึกเฉยๆ กับงานที่ทำในปัจจุบัน (ร้อยละ 49.05) บัณฑิตได้นำความรู้ที่เรียนมาประยุกต์ใช้ในการทำงานได้มาก (ร้อยละ 43.39) บัณฑิตมีความพึงพอใจต่อคุณลักษณะและความสามารถในการทำงานตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษาแห่งชาติในภาพรวมทั้ง 6 ด้าน อยู่ในระดับพึงพอใจมาก (X̄=3.91) โดยคุณลักษณะที่มีค่าเฉลี่ยสูงกว่าด้านอื่น คือ ด้านคุณธรรม จริยธรรม (X̄=4.17) ส่วนด้านที่ได้รับการประเมินค่าเฉลี่ยต่ำสุดคือ ด้านทักษะการวิเคราะห์เชิงตัวเลข การสื่อสารและการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ (X̄=3.64) บัณฑิตประเมินความสามารถในการทำงานด้านคุณลักษณะพิเศษของบัณฑิตคณะสังคมสงเคราะห์และสวัสดิการสังคมในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด (X̄=4.22) โดยคุณลักษณะย่อยที่อยู่ในระดับพึงพอใจมากที่สุด 3 ลำดับแรก ได้แก่ (1) สามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ (X̄=4.44) (2) ปฏิบัติตามจรรยาบรรณวิชาชีพสังคมสงเคราะห์ (X̄=4.36) (3) มีจิตอาสา (X̄=4.35) บัณฑิตประเมินคุณลักษณะที่เป็นจุดเด่น/จุดแข็ง ได้แก่ ด้านทักษะความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและความรับผิดชอบ (ร้อยละ 39.99) ด้านคุณธรรมจริยธรรม (ร้อยละ 30.30) และด้านทักษะการปฏิบัติทางวิชาชีพ (ร้อยละ 25.75) ส่วนคุณลักษณะที่ควรปรับปรุงของบัณฑิต คือ ด้านทักษะการวิเคราะห์เชิงตัวเลข การสื่อสารและการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ (ร้อยละ 54.54) 2. ความพึงพอใจของผู้บังคับบัญชา/นายจ้างที่มีต่อคุณลักษณะของบัณฑิต ตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษาแห่งชาติ ผู้บังคับบัญชา/นายจ้างที่ทำการประเมินบัณฑิต ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 77.50) ตำแหน่งงาน เป็นผู้บริหารระดับกลาง/ผู้จัดการ/หัวหน้าฝ่าย (ร้อยละ 67.50) ทำงานในหน่วยงานราชการ (ร้อยละ 75.00) และมีระยะเวลาร่วมงานกับบัณฑิตมากกว่า 6 เดือน - 9 เดือน (ร้อยละ 42.50) ผู้บังคับบัญชา/นายจ้างมีความพึงพอใจต่อคุณลักษณะของบัณฑิต ตามกรอบมาตรฐานระดับอุดมศึกษาแห่งชาติ (Thai Qualification Framework for Higher Education) ในภาพรวมทั้ง 6 ด้านอยู่ในระดับความพึงพอใจมาก (X̄=3.83) โดยด้านที่ผู้ใช้บัณฑิตมีความพึงพอใจอยู่ในระดับมากที่สุด คือ ด้านคุณธรรมจริยธรรม (X̄=4.22) ส่วนด้านที่ได้รับการประเมินต่ำสุด คือ ทักษะการวิเคราะห์เชิงตัวเลข การสื่อสารและการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ (X̄=3.54) ผลการพัฒนาคุณลักษระพิเศษของบัณฑิต คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์และสวัสดิการสังคม พบว่า ผู้บังคับบัญชา/นายจ้างมีความพึงพอใจอยู่ในระดับมากที่สุดมี 2 ด้าน คือ (1) สามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ (X̄=4.43) (2) มีจิตอาสา (X̄=4.27) นอกจากนี้ผู้บังคับบัญชา/นายจ้างของบัณฑิตประเมินว่า บัณฑิตคณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์และสวัสดิการสังคม มีคุณลักษณะที่เป็นจุดเด่น/จุดแข็ง คือ ด้านทักษะความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและความรับผิดชอบ (ร้อยละ 52.50) รองลงมา คือ ด้านคุณธรรมจริยธรรม (ร้อยละ 32.50) ส่วนคุณลักษณะที่ควรปรับปรุงมากที่สุด ได้แก่ ด้านทักษะการวิเคราะห์เชิงตัวเลข การสื่อสารและการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ (ร้อยละ 30.0)