การเข้าถึงสวัสดิการการจ้างงานและอาชีพอิสระของคนพิการในกรุงเทพมหานคร

Abstract

การวิจัย การเข้าถึงสวัสดิการ การจ้างงาน และอาชีพอิสระของคนพิการในกรุงเทพมหานคร มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษานโยบายและมาตรการของกรุงเทพมหานครในการส่งเสริมคนพิการให้เข้าถึงสวัสดิการ การจ้างงานและอาชีพอิสระ ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเข้าถึงสวัสดิการดังกล่าว และปัญหาอุปสรรคในเรื่องนี้ กลุ่มตัวอย่างในการวิจัยเชิงปริมาณประกอบด้วยผู้พิการ 6 ประเภทใน 6 เขตของกรุงเทพมหานคร จำนวน 494 คน และในการวิจัยเชิงคุณภาพทำการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้พิการประเภทละ 2 คน รวม 12 คน โดยพิจารณาจากผลการสำรวจและเห็นว่าน่าสนใจเป็นพิเศษ เช่น ประสบความสำเร็จในชีวิต เป็นแบบอย่างที่ดีของคนพิการ และสามารถดูแลตนเองให้ดำรงชีวิตอยู่ในสังคมได้ ผลการศึกษานโยบายและมาตรการของกรุงเทพมหานครในการส่งเสริมคนพิการให้เข้าถึงสวัสดิการ การจ้างงานและอาชีพอิสระของคนพิการในกรุงเทพมหานคร พบว่า การจัดสวัสดิการและการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนทุกกลุ่มในกรุงเทพมหานคร พบว่า การจัดสวัสดิการและการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนทุกกลุ่มในกรุงเทพมหานคร รวมถึงกลุ่มคนพิการนั้น ถือเป็นนโยบายของผู้บริหารกรุงเทพมหานครมาโดยตลอด จะเห็นได้จากการกำหนดงานด้านสวัสดิการสังคมหรือคุณภาพชีวิต ทั้งในระดับนโยบาย แผนยุทธศาสตร์ แผนงาน โครงการ และกิจกรรมต่างๆ รวมทั้งมีการกำหนดโครงสร้างหน่วยงานที่ดำเนินงานด้านสวัสดิการสังคมที่ชัดเจน อาทิเช่น สำนักพัฒนาสังคม สำนักการแพทย์ สำนักอนามัย สำนักการศึกษา สำนักวัฒนธรรม กีฬาและการท่องเที่ยว สำนักสิ่งแวดล้อม หรือสำนักงานเขต 50 เขต เพื่อรับผิดชอบงานด้านการจัดสวัสดิการในพื้นที่ให้แก่กลุ่มเป้าหมายให้ได้รับสิทธิสวัสดิการ สามารถเข้าถึงบริการสังคมในด้านต่างๆ อย่างทั่วถึงและเป็นธรรม เช่น การจ่ายเบี้ยความพิการ การฝึกอาชีพให้คนพิการ การส่งเสริมด้านกีฬาคนพิการ การจัดโปรแกรมพัฒนาระบบคนพิการ การบริการด้านการแพทย์ที่ทันสมัย และรวมถึงการจัดสิ่งอำนวยความสะดวกแก่คนพิการในด้านต่างๆ เป็นต้น กลุ่มตัวอย่างสามารถเข้าถึงสวัสดิการ การจ้างงาน และอาชีพอิสระ ตามนโยบายของกรุงเทพมหานครในระดับปานกลาง (ค่าเฉลี่ย =2.77) โดยปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการเข้าถึงสวัสดิการข้างต้น ได้แก่ การศึกษา รายได้ ประเภทความพิการ ระยะเวลาที่พิการ เจตคติ องค์กรคนพิการ เครือข่ายคนพิการ และการส่งเสริมจากกรุงเทพมหานคร โดยมีค่าสัมประสิทธิ์สัมพันธ์พหุคูณ (R) เท่ากับ .804 โดยสามารถพยากรณ์การเข้าถึงสวัสดิการดังกล่าว ได้ร้อยละ 64.70 ((R-Square) = .647) มีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ปัญหาอุปสรรคต่อการเข้าถึงสวัสดิการ การจ้างงานและอาชีพอิสระของคนพิการเหล่านี้ คือ การไม่ได้รับโอกาสในการทำงานที่เท่าเทียมกับคนปกติ คนพิการเพียงส่วนน้อยที่ได้รับโอกาสการทำงานจากบริษัทเอกชน หรือแม้แต่หน่วยงานของรัฐเอง ผลการสัมภาษณ์เจาะลึกกรณีศึกษา 12 กรณี พบว่า คนพิการยังรู้สึกถึงความไม่เท่าเทียมกันทางสังคม รวมทั้งความเอื้ออาทรต่อคนพิการจากสังคมรอบตัว ทำให้คนพิการจะต้องมีจิตใจเข้มแข็งเพื่อดำเนินชีวิตในสังคมยุคปัจจุบันนี้ได้ และคนพิการต้องพึ่งตนเองให้ได้มากที่สุดเพื่อไม่ต้องเป็นภาระต่อครอบครัวและสังคม จากข้อค้นพบดังกล่าว ผู้วิจัยมีข้อเสนอแนะต่อกรุงเทพมหานคร ควรมีนโยบายสนับสนุนงบประมาณในการจัดสวัสดิการทางสังคมให้กับคนพิการและองค์กรคนพิการในเขตกรุงเทพมหานครอย่างเพียงพอ สนับสนุนด้านสารสนเทศให้กับคนพิการในด้านต่างๆ สนับสนุนด้านการสร้างงานสร้างอาชีพให้กับคนพิการอย่างเป็นรูปธรรม และเอาใจใส่อย่างแท้จริง สนับสนุนให้เกิดองค์กรและเครือข่ายของคนพิการในส่วนกลางเพื่อเป็นตัวกลางในการสนับสนุนให้องค์กรและเครือข่ายคนพิการที่มีอยู่ในพื้นที่ขับเคลื่อนไปได้ ควรมีนโยบายร่วมกับภาคเอกชนในการสนับสนุนการเข้าถึงโอกาสในการเข้าถึงแหล่งงานให้กับผู้พิการ เพื่อเป็นการส่งเสริมให้คนพิการได้รับโอกาสการจ้างงานเพิ่มมากขึ้น จัดให้มีนักสังคมสงเคราะห์เพื่อเป็นที่ปรึกษาและให้คำแนะนำและปรึกษา และให้บริการด้านต่างๆ แก่คนพิการอย่างเพียงพอ และควรมีนโยบายการจัดสวัสดิการให้แก่คนพิการที่ก้าวหน้าสนองต่อความต้องการของคนพิการได้โดยตรง

The research on "Accessibility to Social Welfare, Employment and Idependent Occupations of People with Disability in Bangkok" has three objectives namely; to study the policies and measures of the Bangkok Metropolitan Administration in are to provide better social welfare, employment, and independent occupations for people with disability; influential factors on approaching such goal; problems and obstacles of such access ability. The samples of quantitative research consist of 494 people from 6 categories of disabilities with is chosen from 6 Bangkok's constituencies ares and in addition, 2 people from each disable categories is chosen as samples for the qualitative in-dept interview. The results of the Bangkok policies and measures about social welfare, Employment independent occupations for people with discbilities in Bangkok show that the managemenr teams of the BMA have been continuously concerned about this issue. As a result, a lot of the BMA's policies, strategic pland, projects and activities are focused on disable people. In order to improve the quality of life of these people, the social Development Department, the Medical Department, the Health Department, the Education Department, the Culture Sports and Tourism Department, the Environment Department and 50 Bangkok District officers are responsible to provide and support services for disable people such as pensions, vocational training, appropriate medical care, special program of sports and proper facilities. In term of access to social welfare, employment and independent occupations under the Bangkok Metropolitan Administration's policies, the accessibility is in the moderate level (means = 2.77). The factors that influence on approaching such as education, income, type of disability, perios of disability, attitude, disability organizations, disability network, and promotion from the Bangkok Metropolitan Administration with the Multiple Correlation Coefficient (R) = .804 which can predict at the percentage of 64.70 ((R-Square) = .647) with statistically significant at 0.05 level. Problem and obstacle towards employment accessibility and independent occupation was none or less opportunity to work as normal people. Only minority are employed by private companies and governmental organizations. Data from in-depth interviews 12 cases shows that people with disabilities also had a sense of social inequality and less favor of people in society given to people with disability. Therefore, they must have a strong mind to continue their lives in society and need to be self-reliance as much as possible to lesson burden of family and society. Based on the mentioned findings, researcher has recommendations for BMA to support enough budgets for both disable people and their organizations in Bangkok area; to support any information for disable people; to create concretely professions for disable people and take care seriously; to support central organization and network for supporting local organization and network; having co-policy with business sector to support disable people access source of employment; having social workers to advise and provide services for disable people; and having advance social welfare policy to respond disable people need directly.