นโยบายเกษตรแปลงใหญ่กับบริบทของเกษตรกรปลาสลิดจังหวัดสมุทรปราการ

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของนโยบายเกษตรแปลงใหญ่ที่มีต่อโซ่อุปทานปลาสลิดจังหวัดสมุทรปราการ วิเคราะห์จุดอ่อน จุดแข็ง ปัญหาและอุปสรรค สำรวจความคิดเห็นเกษตรกรผู้เลี้ยง ผู้แปรรูป ผู้รับซื้อ ผู้ขายและตัวแทนภาครัฐ เพื่อหาแนวทางพัฒนาศักยภาพสร้างความได้เปรียบเชิงแข่งขัน โดยใช้แบบสำรวจ แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์ และสนทนากลุ่ม กลุ่มตัวอย่าง 48 ราย วิเคราะห์ค่าเฉลี่ย ร้อยละ การแจกแจงความถี่ และวิเคราะห์เนื้อหา สรุปผลการวิจัยพบว่า นโยบายเกษตรแปลงใหญ่มีผลต่อโซ่อุปทานปลาสลิดในด้านก่อให้เกิดกลไกความร่วมมือเกษตรกร ผู้ประกอบการและภาครัฐ จุดแข็ง คือ การสนับสนุนจากภาครัฐอย่างจริงจัว จุดอ่อน คือ ความร่วมมือของสมาชิกยังไม่เข้มแข็ง ปัญหาอุปสรรคของเกษตรกร คือ สายพันธุ์ที่เลี้ยง ระยะเวลาเลี้ยงนาน ปลาสลิดเติบโตช้า ขนาดไม่ได้มาตรฐาน แนวทางพัฒนา ได้แก่ เกษตรกรควรคัดเลือกพันธุ์ปลาเอง หรือซื้อจากผู้ขายที่น่าเชื่อถือ สามารถเข้าถึงแหล่งเงินทุน กู้ยืมสินเชื่อดอกเบี้ยต่ำ สร้างอำนาจต่อรอง เพิ่มความสามารถในการแข่งขันโดยลดต้นทุนผลิตต่อกิโลกรัมร้อยละ 22.19 ต้นทุนต่อไร่ลดลงร้อยละ 13.22 ประสิทธิภาพเพิ่มขึ้นร้อยละ 11.53 และอัตรารอดของลูกปลาเพิ่มขึ้นร้อยละ 41.30

The objectives of this article are to study the effects of the government policy toward the large agricultural land plot program to farmers and Snakeskin Gourami supply chain in Samut Prakan Province, to analyze strengths, weakness, problems and obstacles and to explore the opinion of farmer, processors, sellers and government’s representative to find out potential development guideline in order to get competitive advantage. This study collected 48 samples data by using survey form, questionnaires, interview and focus group. Statistically analyzed were mean, percentage, standard deviation and content analysis. Research results founded that the large agricultural land plot program created the system and mechanism cooperation between farmers and government sectors of Snakeskin Gourami supply chain. Strengths and weakness of policy are serious support from the government, not strong cooperation among members. The obstacles are fish species, long term period fish farming, slow growing fishes, fishes size are not up to standard, development approach for selecting their own fish species or buying from trustworthy seller, able to access funding sources, negotiation power, increase competitiveness by reducing production cost to 22.99% per kilogram, 13.22% per rai, increasing production efficiency to 11.53%, growth and survival rate of gourami baby fished increase 41.30%