การศึกษาเปรียบเทียบวัฒนธรรมชนเผ่าลีซอ : กรณีศึกษาชนเผ่าลีซอ จังหวัดเชียงใหม่ ประเทศไทย และชนเผ่าลีซอเขตปกครองตนเองนู่เจียง สาธารณรัฐประชาชนจีน

Abstract

งานวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวัฒนธรรมชนเผ่าลีซอในประเทศไทยและวัฒนธรรมชนเผ่าลีซอของประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน โดยศึกษาเปรียบเทียบความเหมือนและความแตกต่างทางวัฒนธรรมของชนเผ่าลีซอในประเทศไทยและชนเผ่าลีซอในประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน โดยสรุปข้อมูลผู้วิจัยได้แปลหนังงสือ เอกสารและการสัมภาษณ์จีนเป็นภาษาไทย นำผลการวิเคราะห์ด้วยวิธีพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า วัฒนธรรมของชนเผ่าลีซอในประเทศไทยและประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีนในด้านอาหาร การแต่งกาย ความเชื่อของชนเผ่าลีซอไทยและจีนมีทั้งความเหมือนและความแตกต่ราง ไม่ว่าเป็นชาวลีซอไทยหรือชาวลีซอจีนก็นิยมกินโจ๊กข้าวโพด ขนมข้าวเหนียว ชื่อชาปาปา (ขนมข้าวโพด) เป็นต้น นอกจากมีความเหมือนแล้วยังมีความแตกต่าง ได้แก่ชาวลีซอไทยนิยมทานเนื้อหมูสับดิบ น้ำข้าวโพดแต่ชาวลีซอจีนไม่นิยมทาน และชาวลีซอจีนนิยมตื่น “ซ่าลำ” (เหล้าชนิดหนึ่ง) แต่ลีซอที่อาศัยอยู่ในประเทศไทยไม่นิยมดื่ม ชนเผ่าลีซอแม้ว่าจะมีภูมิลำเนาหรือถิ่นฐานเดิมที่เดียวกันก็ตามแต่เมื่ออพยพย้ายถิ่นฐานไปยังแต่ละประเทศ สภาพแวดล้อมและภูมิประเทศจึงทำให้วัฒนธรรมของชนเผ่าลีซอไทยและจีนมีลักษณะแตกต่างกัน ในด้านการแต่งกายของผู้หญิง ส่วนความเชื่อของชนเผ่าลีซอไทยและจีนเหมือนกัน ความเชื่อของชาวลีซอไทยและชาวลีซอจีน แบ่งได้เป็น 2 ส่วน คือ ความเชื่อเกี่ยวกับบรรพบุรุษและความเชื่อเกี่ยวกับศาสนาคริสต์ซึ่งเป็นความเชื่อของชาวลีซอที่มีประวัติศาสตร์อันยาวนาน

This research aimed to study the Lisu tribal culture in Thailand and China by comparing cultures of both ethnic groups. The primary data was from the interview of Lisu people in Thailand and China while secondary data gathering from literature review. The data was analyzed using descriptive analysis. The research found that Lisu cultures in both countries reflected on similarities and differences in terms of food, getting dressed, and beliefs. In term of food, there were the similarities in both ethnic groups that they had maize porridge, sticky rice dessert and Kuecha Papa (corn dessert). The differences, Thai Lisu had raw chopped pork, corn juice, while Chinese Lisu always had “Sa-la” (chartreuse). Although those Lisu groups in Thailand and China were likely originated in the same area, their cultures were different when migrating to a different country environment and landscape. These could be seen in the way they dressed: Lisu women in Thailand wear long shirts and shorts due to convenient working, whereas Lisu women in China wear short sleeve shirts and long skirts to keep warm. The beliefs of the Lisu in Thailand and China were similar, in two matters, they belief in ancestors and Christianity which have a long history in their groups.