รายงานการวิจัย เพื่อพัฒนาระบบการจัดการเรียนการสอนภาษาจีนในประเทศไทยระดับอุดมศึกษา

Abstract

งานวิจัยนี้เป็นการศึกษาสภาพปัจจุบันของการการจัดการเรียนการสอนภาษาจีนระดับ อุดมศึกษาในประเทศไทย เพื่อศึกษาปัญหาการพัฒนาระบบการจัดการเรียนการสอนภาษาจีนระดับ อุดมศึกษาในประเทศไทย และความเชื่อมโยงของระดับมัธยมศึกษากับระดับอุดมศึกษา และเพื่อ เสนอแนวทางในการพัฒนาระบบการจัดการเรียนการสอนภาษาจีนระดับอุดมศึกษาในประเทศไทย โดยใช้เครื่องมือแบบสอบถามจากสถาบันอุดมศึกษา ที่เปิดการเรียนการสอนภาษาจีนทั่วประเทศ จำนวน 80 แห่ง และการสัมภาษณ์อาจารย์หรือผู้เกี่ยวข้องอีกจำนวน 10 คน เพื่อวิเคราะห์ปัญหา การจัดการเรียนการสอนในหลายด้าน ได้แก่ นโยบายและการส่งเสริมการเรียนการสอน หลักสูตร ตำราหนังสือแบบเรียนและสื่อการสอน ผู้สอน ผู้เรียน และความร่วมมือการจัดการเรียนการสอน ภาษาจีนระดับสถาบันและระดับหน่วยงานที่รับผิดชอบ รวมถึงความเชื่อมโยงของการจัดการเรียน การสอนระดับมัธยมศึกษาและระดับอุดมศึกษา จากการศึกษาวิเคราะห์ พบว่า ระบบการจัดการเรียน การสอนภาษาจีนระดับอุดมศึกษาของไทย แม้ว่าจะมีสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ คอยกำกับดูแลและสนับสนุนส่งเสริมก็ตาม จากการศึกษาทำให้เห็นถึงสภาพ และปัญหาในหลายด้าน คือ นโยบายส่งเสริมในภาครัฐนั้น แม้ว่ามีการกำหนดเป็นยุทธ์ศาสตร์ ที่ชัดเจน แต่ในทางปฏิบัตินั้นยังไม่เห็นเป็นที่ประจักษ์และไม่ครอบคลุม โดยเฉพาะอย่างยิ่งทิศทางของ การเรียนการสอนภาษาจีนในอนาคต ระดับกระทรวงยังขาดหน่วยงานเฉพาะที่กำกับดูแลรับผิดด้าน การเรียนการสอนภาษาจีน หลักสูตรภาษาจีนของสถาบันอุดมศึกษายังเป็นหลักสูตรภาษาจีน ส่วนใหญ่ แต่มีแนวโน้มเป็นหลักสูตรด้านวิชาชีพมากขึ้น รวมถึงเปิดสอนเป็นวิชาเลือกให้แก่ผู้สนใจ ต่างคณะวิชาและหลักสูตรภาษาจีนจะเข้าสู่ระบบสหกิจศึกษามากขึ้น จำนวนสถาบันอุดมศึกษาที่เปิด หลักสูตรภาษาจีนขยายตัวไม่มาก แสดงถึงการเรียนการสอนภาษาจีนระดับอุดมศึกษาใกล้ถึงจุดอิ่มตัว สถาบันอุดมศึกษามีการพัฒนาตำราหนังสือและสื่อการสอนมากขึ้น ผู้สอนแม้ว่ามีจำนวนเพิ่มขึ้นแต่ ส่วนใหญ่ประสบการณ์การสอนยังไม่มาก จำนวนอาจารย์ที่ดำรงตำแหน่งวิชาการของผู้สอนภาษาจีน ระดับอุดมศึกษามีน้อย ผู้เรียนส่วนใหญ่มีพื้นความรู้ภาษาจีนมาก่อนและส่วนใหญ่เคยเรียนในระดับ มัธยมศึกษาตอนปลาย 3 ปี แต่การจัดการเรียนการสอนในระดับอุดมศึกษาส่วนใหญ่ยังไม่ได้เชื่อมโยง ความรู้หรือจัดการเรียนการสอนที่เหมาะสม ผู้เรียนส่วนใหญ่ต้องเริ่มเรียนรู้ใหม่ทำให้เกิดการสูญเปล่า ทางการศึกษา ความร่วมมือในระดับสถาบันอุดมศึกษากับสถาบันอุดมศึกษาทั้งในและต่างประเทศ มีการขยายตัว รวมถึงหน่วยงานที่จัดตั้งภายใต้ความร่วมมือของรัฐบาลจีนและไทย ความร่วมมือระดับรัฐบาลของไทยกับประเทศจีนยังไม่ได้แสดงศักยภาพในการส่งเสริมหรืออำนวยประโยชน์ต่อสถาบัน อุดมศึกษาอย่างเต็มที่ จากการศึกษาปัญหาดังกล่าวทำให้ทราบถึงข้อเสนอแนะและแนวทางแก้ปัญหาอันเป็น ประโยชน์ต่อการพัฒนาระบบการเรียนการสอนภาษาจีนให้ดีขึ้น ได้แก่ รัฐบาลควรมีหน่วยงานที่กำกับ ดูแลการเรียนการสอนภาษาจีนระดับอุดมศึกษาโดยตรง ซึ่งกำหนดนโยบายและติดตามประเมินผล การดำเนินงานในแต่ละปี เพื่อทราบปัญหาและสนับสนุนส่งเสริมการเรียนการสอนภาษาจีนอย่าง จริงจัง สถาบันอุดมศึกษาควรมีระบบการจัดการเรียนการสอนที่ต่อเนื่องรองรับและพัฒนาศักยภาพ ของผู้เรียนจากมัธยมศึกษา กระทรวงศึกษาธิการควรมีหนังสือแบบเรียนหรือตำราพื้นฐานที่สามารถ ใช้สอนในสถาบันอุดมศึกษา สถาบันอุดมศึกษาควรส่งเสริมผู้สอนสร้างผลงานวิชาการและตำแหน่ง วิชาการมากขึ้น สร้างลักษณะวิสัยของผู้เรียนให้ใฝ่รู้หมั่นศึกษาอย่างมีเป้าหมายในอนาคต สภาพการจัด การเรียนการสอนและปัญหา รวมถึงข้อเสนอแนะและแนวทางแก้ไขทั้งในจุลภาคและมหภาคเหล่านี้ จะช่วยให้สถาบันอุดมศึกษา หน่วยงาน ผู้บริหารที่เกี่ยวข้องสามารถมองปัญหาการพัฒนาระบบ การศึกษาการเรียนการสอนภาษาจีนระดับอุดมศึกษาในประเทศไทยได้อย่างชัดเจนยิ่งขึ้น