งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อตั้งตำรับผลิตภัณฑ์ใช้ภายนอกจากสารสกัดใบรางจืด ซึ่งจะเป็นรูปแบบผลิตภัณฑ์อีกทางเลือกหนึ่งในการลดการอักเสบ โดยเตรียมสารสกัดใบรางจืดด้วยการหมักด้วยเอทานอลที่อุณหภูมิห้องเป็นเวลา 1 สัปดาห์ ปริมาณสารสำคัญ apigenin ในสารสกัดใบรางจืดที่เตรียมได้จะถูกตรวจสอบด้วยเทคนิค High Performance Thin Layer Chromatography (HPTLC) องค์ประกอบในสารสกัดถูกแยกบนแผ่นอะลูมิเนียมที่เคลือบด้วย silica gel 60 GF254 ในระบบตัวทำละลาย toluene : ethyl acetate : formic acid 6:4:0.2 v/v/v และตรวจวัดด้วย densitometer ที่ 325 nm ผลการวิเคราะห์พบว่าสารสกัดใบรางจืดมีปริมาณ apigenin 206.5 mg/g จากนั้นนำสารสกัดไปพัฒนาต่อเป็นตำรับยาใช้ภายนอกใน 2 รูปแบบ คือ ไฮโดรเจลและออร์แกโนเจล โดยมีความเข้มข้นของสารสกัดใบรางจืด 0.5 %w/w ตำรับไฮโดรเจลจากสารสกัดใบรางจืดประกอบด้วยสารสกัดใบรางจืด, Carbomer 943 (สารก่อเจล 1.2 %), menthol, isopropyl alcohol, sodium hydroxide, thymol และน้ำ ส่วนตำรับออร์แกโนเจลจากสารสกัดใบรางจืดประกอบด้วยสารสกัดใบรางจืด, Pluronic F-127 (สารก่อเจล 1.2 %), lecithin, isopropyl palmitate, GermabenTMII และน้ำ ทำการทดสอบความคงตัวของตำรับโดยประเมินคุณลักษณะทางกายภาพ คุณสมบัติทางเคมีฟิสิกส์และประสาทสัมผัส ผลการศึกษาพบว่า ตำรับเจลใช้ภายนอกทั้ง 2 รูปแบบมีความคงตัวทางกายภาพในช่วงระยะเวลาที่ทำการทดลอง 90 วัน ที่สภาวะอุณหภูมิห้อง, 5ºC และ 45ºC และไม่พบการระคายเคืองทางผิวหนังในอาสาสมัครสุขภาพดี จำนวน 35 คน จากผลการทดลองพบว่า รูปแบบเลซิทินออร์แกโนเจลสามารถบรรจุ apigenin ได้ในความเข้มข้นที่สูงกว่ารูปแบบไฮโดรเจล ข้อมูลดังกล่าว แสดงให้เห็นว่าเลซิทินออร์แกโนเจลน่าจะเป็นรูปแบบที่เหมาะสมสำหรับการใช้ apigenin ในรูปแบบผลิตภัณฑ์ใช้ภายนอก ซึ่งต้องศึกษาต่อไป
The aim of this study was to formulate the topical anti-inflammatory containing Rangchuet leaf extract which can be an alternative dosage form for its anti-inflammatory use. Rangchuet leaf was extracted with ethanol by maceration at ambient temperature for one week. The amount of active compound, apigenin, was determined by HPTLC method. The chromatographic separation was achieved on HPTLC aluminium sheets of silica gel 60 GF 254 using toluene:ethyl acetate:formic acid (6:4:0.2 v/v/v) as developing solvent system and densitometric scanning 325 mm. The results indicated that the obtained Rangchuet leaf extract contained apigenin 206.52 mg/g. Then, the extract was developed into two different dosage forms, hydrogel and organogel at the concentration 0.5 %w/w. The Rangchuet hydrogel was prepared from a mixture of Rangchuet leaf extract, Carbomer 934 (gelling agent, 1.2%), menthol, isopropyl alcohol, sodium hydroxide, thymol and water, whereas, the Rangchuet organogel was prepared from a mixture of Rangchuet leaf extract, Pluronic F-127 (gelling agent, 1.2%), lecithin, isopropyl palmitate, Germaben TM II and water. Stability studies of the formulations were evaluated in terms of physicochemical properties and organoleptic feature. The results showed that both topical gel formulations were found to be physically stable over periods of 90 days at room temperature, 4 ºC และ 45ºC. In addition, these formulations made non of the 35 healthy volunteers irritated after closed patch testing. It was also found that apigenin could be incorporated at higher concentration into lecithin organogel than hydrogel. Our study demonstrates that lecithin organogels are promising vehicles for topical application of apigenin, which should study further.
