การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสบการณ์ของผู้ดูแลหลักในครอบครัวผู้ป่วยจิตเภท ด้านการรับรู้ต่อการเจ็บป่วย การสื่อสารภายในครอบครัว โดยใช้ทฤษฎีสัมพันธภาพระหว่างบุคคลของเพบพลาว และการแสวงหาการให้บริการด้านสุขภาพจิต ใช้การวิจัยเชิงปรากฏการณ์วิทยาเชิงพรรณนา โดยวิธีการสัมภาษณ์เชิงลึกร่วมกับการสังเกตอย่างมีส่วนร่วมในผู้ดูแลหลักในครอบครัวผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคจิตเภทชนิดหวาดระแวง ที่รับการรักษาในโรงพยาบาลจิตเวชแห่งหนึ่ง จําานวน 13 คน ส่วนใหญ่มีอายุเฉลี่ย 51.62 (±16.63) ปี เป็นเพศชาย 5 คน เพศหญิง 8 คน มีความสัมพันธ์เป็นพ่อแม่มากที่สุด 9 คนและไม่ได้ประกอบอาชีพ มีระยะเวลาดูแลผู้ป่วยจิตเภทโดยเฉลี่ย 11.58 ปี ผลการวิเคราะห์เชิงเนื้อหาสามารถจําาแนกได้เป็น 3 ประเด็นหลัก ได้แก่ 1) ประสบการณ์ของผู้ดูแลหลักต่อการรับรู้ว่าสมาชิกในครอบครัวป่วยเป็นโรคจิตเภทครั้งแรกจะรู้สึกกังวลใจในระดับสูง เนื่องจากขาดความรู้เกี่ยวกับโรคจิตเภท 2) วิธีการสื่อสารในครอบครัวระยะแรกมีการแสดงออกทางอารมณ์สูง 3) การจัดเตรียมผู้ดูแลและสถานที่ดูแลผู้ป่วยจิตเภทในระยะยาวเป็นสิ่งสําาคัญสําาหรับผู้ดูแลในวัยสูงอายุ ดังนั้นพยาบาลจิตเวชจะต้องลดความวิตกกังวลของผู้ดูแล โดยการสร้างสัมพันธภาพระหว่างบุคคล และเน้นการเข้าถึงการให้บริการจิตเวชในครอบครัวผู้ป่วยอย่างต่อเนื่อง
The purpose of this research was to explore through describing the experience of primary caregivers with schizophrenia patients. The areas focused on were 1) the explanation of the perception to patients’ mental illness, 2) communication based on the Peplau s’theory of interpersonal relations, and 3) mental health care services seeking. A qualitative, phenomenological method was adopted. In-depth Interviews and participatory observation of 13 participants were conducted with the caregivers of members diagnosed with paranoid schizophrenia in psychiatric hospitals. The average age of participants was 51.62±16.63 years. There were 5 male and 8 female caregivers. Nine caregivers were parents and other; spouse, sibling and child. The mean duration of care was 11.58 years. Content analysis was described as three themes: 1) the experiences of caregivers can be identified including the perception of mental illness of members with their first episodes of schizophrenia presented significant anxiety because of the lack of knowledge; 2) most caregivers communicated with highly expressed emotions; and 3) the older caregivers need someone who continuously takes care and provides long-term supporty. According to interpersonal relationships, psychiatric nurses should reduce caregivers’’ anxiety. Furthermore, the accessibility of mental health care services needs to be strengthened for families with schizophrenic patients.
