การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ภาพสะท้อนสังคมไทย โดยศึกษาจากนวนิยาย ชุดบ้าน ไร่ปลายฝัน จำนวน 4 เล่ม ได้แก่ ธาราหิมาลัย ดวงใจอัคนี ปฐพีเล่ห์รัก และวายุภัคมนตรา ผลการวิจัย พบว่า สังคมไทยในนวนิยายชุดบ้านไร่ปลายฝันเป็นสังคมชนบทที่กำลังปรับเปลี่ยนเป็นชนบทยุคใหม่ ซึ่งมี ลักษณะคล้ายคลึงกับสังคมเมืองมากยิ่งขึ้น มีความทันสมัยในหลาย ๆ ด้าน แต่ก็มีส่วนที่เป็นชนบทดั้งเดิม ปรากฏอยู่ ลักษณะคล้ายคลึงกับสังคมเมือง จะเห็นได้จากด้านการคมนาคม มีทั้งทางบก ทางน้ำและทาง อากาศ สะท้อนให้เห็นระบบการคมนาคมของสังคมไทยมีการพัฒนาก้าวหน้า ทำให้การเดินทางของผู้คน สะดวกสบายมากยิ่งขึ้น ด้านการศึกษา ตัวละครหลักทุกตัวได้รับการศึกษาสูง สะท้อนให้เห็นสังคมชนบท ไทยให้ความสำคัญต่อการศึกษามากขึ้นและผู้มีฐานะดีนิยม ส่งลูกไปเรียนที่ต่างประเทศ การประกอบ อาชีพของคนในชนบทมีความหลากหลายเพื่อรองรับการเติบโตของสังคมชนบท ส่วนลักษณะที่ยังสะท้อน ถึงความเป็นสังคมชนบท ได้แก่ ด้านสภาพความเป็นอยู่ ที่อยู่อาศัยของคนในสังคมชนบทกลมกลืนอยู่ ใกล้ชิดกับธรรมชาติ มีต้นไม้จำนวนมาก ที่สามารถนำวัสดุจากธรรมชาติมาใช้ประโยชน์ ด้านวัฒนธรรม ความเชื่อ คนในชนบทยังคงเชื่อเรื่องไสยศาสตร์ และความเชื่อมีผลต่อพฤติกรรม วิถีชีวิต ความคิดของคน ไทยเป็นอย่างมาก ด้านปัญหาในสังคม ได้สะท้อนให้เห็นว่า ปัญหาความยากจนยังคงเป็นปัญหาสำคัญ
This study aimed to analyze the reflections of Thai society in Ban-Rai-Plai-Fhun novel series, the series were analyzed and divided into four stories namely Tarahimalayas, Duong-jai-arka-nee, Pha-ta-pee-le-ruk, and Wa-yu-phuk-mon-tra. The results showed that Thai society mentioned in Ban-Rai-Plai-Fhun novel series was transformed from a countryside to be modernized Thai society. However, some parts of the original society were still remained. Also, it can be seen that the transportation in the analyzed novels were convenient for either land, water and air transportation. This could reflect the evolution of the transportation in Thai society in the mentioned period of the novels studied. In addition, every character was high educated. This presented that education was always important in Thai society. The people in these particular series also worked in various career paths. On the issue of remained countryside society, the results showed that some aspects were found. For examples, the refection of living condition that was close to the nature, including the belief in superstition. These reflected the way of life in Thai society. However, the poverty was still remained as the problem in Thai society.