ความเชื่อและพิธีกรรมที่เกี่ยวกับศาลเจ้าพ่อเสือในสังคมไทย กรณีศึกษาเฉพาะกรุงเทพมหานคร

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเชื่อและพิธีกรรมที่เกี่ยวกับศาลเจ้าพ่อเสือในสังคมไทย เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพที่ศึกษาข้อมูลจากเอกสาร และใช้วิธีเก็บข้อมูลภาคสนามด้วยการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก จากผู้ที่เกี่ยวข้องของศาลเจ้าพ่อเสือเสาชิงช้าและศาลเจ้าพ่อเสือบางหว้าจำนวน 32 คน และการสังเกตการณ์ แหล่งข้อมูลที่ได้มาศึกษาวิเคราะห์และนำเสนอผลการวิจัยแบบพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า ศาลเจ้าพ่อเสือทั้ง 2 แห่งยังคงมีความเชื่อที่ปรากฏให้เห็นอย่างชัดเจน 5 ประการ คือ การขออำนาจบารมีเพื่อให้การงานก้าวหน้า การขอบุตรเพื่อให้คนที่มีบุตรยากได้สมหวัง การขอเรื่องสุขภาพ เพื่อให้หายจากโรคภัยต่าง ๆ การขอโชคลาภเพื่อให้การค้าขายร่ำรวย และการขอเรื่องการศึกษาให้ประสบ ความสำเร็จ ซึ่งความเชื่อดังกล่าวทำให้มี 6 พิธีกรรม คือ 1) พิธีวันจับโหง่วเป็นพิธีกรรมการขอบุตร 2) พิธีวันเกิด เจ้าพ่อเสือเป็นพิธีขอบคุณเจ้าพ่อเสือ 3) พิธีแห่เจ้าโดยจะอัญเชิญเจ้าพ่อเสือและเทพภายในศาลออกแห่ในช่วง เทศกาลกินเจ 4) พิธีสวดมนต์และเวียนเทียน เป็นการระลึกถึงเจ้าพ่อเสือและเทพตั่วเหล่าเอี๊ย 5) พิธีลอยกระทง เป็นการทำบุญให้กับผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว 6) พิธีเทกระจาด เป็นวันแจกทานให้กับผู้ยากไร้ถือเป็นการทำบุญครั้งใหญ่ ของศาลเจ้าพ่อเสือ ดังจะเห็นได้ว่า ปัจจุบันศาลเจ้าพ่อเสือยังคงมีความเชื่อและมีการปฏิบัติพิธีกรรมต่าง ๆ ในรอบ ปีอยู่เสมอ ศาลเจ้าพ่อเสือทั้ง 2 แห่งถือเป็นศาสนาสถานที่สามารถสะท้อนให้เห็นถึงการผสมผสานวัฒนธรรมไทยจีนได้อย่างชัดเจนในสังคมไทย

This research aimed to study the beliefs and ritual of Tiger God shrine in Thai society. The research was qualitative research by collecting field data from in-depth interview 32 people in Giant swing's Tiger God shrine and Bang Wa Tiger God shrine including studying the documentation and observing. The research's result was presented in descriptive analysis. The research found that in both Tiger God Shrine there were 5 beliefs clearly shown: wish for prestige in career; wish for baby among infertility people; wish for good health to recover from illness; wish for prosperity in business and wish for success in studying. The mentioned beliefs created 6 rituals. 1) On 15th of Chinese calendar, there was the ritual to pray for baby 2) Tiger God’s Birthday was the thanksgiving ceremony 3) Tiger God Parade by inviting the Tiger God and deities in the shrine during the Vegetarian Festival. 4) Prayer and candlelit ceremonies as a remembrance of the Tiger God and the Gods of Tao 5) Loy Krathong was a merit making for those who have passed away and 6) Feeding the Hungry Ghost festival was a day to give alms to the needy whish was considered as a big merit making of Tiger God shrines. In conclusion; nowadays, at Tiger God shrines, people still believe and practice various rituals every year. Both Tiger God Shrines were the sacred places where could clearly reflect the integration of Thai-Chinese culture in Thai society.