การตรวจวิเคราะห์ระดับ hemoglobin A1c (HbA1c) มีข้อจำกัดในการตรวจวิเคราะห์ทางหลักการและเครื่องตรวจวิเคราะห์บางรุ่น เนื่องจากถูกรบกวนโดยฮีโมโกลบินที่ผิดปกติหลายชนิด เช่น ฮีโมโกลบินเอส ฮีโมโกลบินซี ฮีโมโกลบินดี โดยเฉพาะฮีโมโกลบินอี ซึ่งมีอุบัติการณ์สูงในประเทศไทย งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลกระทบของพาหะฮีโมโกลบินอีต่อการตรวจวิเคราะห์ระดับ HbA1c ด้วยหลักการ cation-exchange HPLC และหลักการ immunoturbidmetric ซึ่งเป็นหลักการที่นิยมใช้ในห้องปฏิบัติการในประเทศไทย โดยตรวจวิเคราะห์ระดับ HbA1c ในตัวอย่างเลือด จำนวน 90 ตัวอย่าง แบ่งเป็นตัวอย่างเลือดที่มีชนิดฮีโมโกลบินปกติ (A2A) จำนวน 30 ตัวอย่าง และพาหะฮีโมโกลบินอี (EA) จำนวน 60 ตัวอย่าง ด้วยหลักการ cation-exchange HPLC (HbA1c analyzer รุ่น H9) และหลักการ immunoturbidimetric (automated chemistry analuzer รุ่น XL-200) เมื่อเปรียบเทียบระดับ HbA1C ที่วิเคราะห์ได้ในแต่ละหลักการ พบว่าระดับ HbA1c ในตัวอย่างเลือดชนิดฮีโมโกลบินปกติ (A2A) ไม่แตกต่างจากตัวอย่างเลือดที่เป็นพาหะฮีโมโกลบินอี (EA) [HPLC: 5.75% (5.62, 5.88) และ 5.66% (5.58, 5.94), p=0.349 ; immunoturbidimetric 5.79% (5.67, 5.91) และ 5.70% (5.65, 5.90). p=0.227] เมื่อเปรียบเทียบระดับ HbA1c ที่ตรวจได้จากทั้ง 2 หลักการ พบว่าระดับ HbA1c ที่ได้จากการตรวจด้วยหลักการ HPLC มีค่าไม่แตกต่างจากหลักการ immunoturbidimetric [A2A: 5.75% (5.62, 5.88) และ 5.79% (5.67, 5.91), p=0.377; EA: 5.66% (5.58, 5.94) และ 5.70% (5.65, 5.90), p=0.360] และเมื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างค่า HbA1c ที่ตรวจได้จากทั้ง 2 หลักการ พบว่ามีความสัมพันธ์กันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r=0.789, p=0.000) สรุปว่าระดับ HbA1c ที่วิเคราะห์ได้จากทั้ง 2 หลักการมีค่าไม่แตกต่างกัน มีความสัมพันธ์กันและไม่ถูกรบกวนจากพาหะฮีโมโกลบินอี จึงสามารถใช้แทนกันได้
Hemoglobin variants are one of the most common method-specfic interferences of hemoglobin A1c (HbA1c) measurement. It has been demonstrated that hemoglobin S, hemoglobin C, hemoglobin D and hemoglobin E, which is high incidence in Thailand, can interfere the HbA1c analysis in some principles and models. This work aimed to study the effects of heterozygous hemoglobin E on the HbA1c measurement by HPLC and immunoturbidimetric methods. The HbA1c levels of 90 EDTA blood samples, 30 samples of hemoglobin typing A2A and 60 samples of heterozygous hemoglobin E (EA), were analyzed by cation-exchange high performance liquid chromatography or HPLC (H9 HbA1c analyzer) and immunoturbidmetric method (XL-200 automated chemistry analyzer). The HbA1c levels of A2A and EA samples were not different [HPLC: 5.75% (5.62, 5.88) vs 5.66% (5.58, 5.94), p=0.349; immunoturbidimetric: 5.79% (5.67, 5.91) vs 5.70% (5.65, 5.90), p=0.227]. In addition, the HbA1c levels measures by HPLC were also not significantly different, compared with immunoturbidimetric assay in each hemoglobib typing [A2A: 5.75% (5.62, 5.88) vs 5.79% (5.67, 5.91), p=0.377; EA: 5.66% (5.58, 5.94) vs 5.70% (5.65, 5.90), p=0.360]. The statistically significant correlation of the two methods was observed (r=0.789, p=0.000). This study suggested that threr were no statistically significant different in HbA1c levels measured by HPLC and immunoturbidimetric assay.
