วิเคราะห์นิทานพื้นบ้านชนเผ่าไป๋ เมืองต้าหลี่ มณฑลยูนนาน สาธารณรัฐประชาชนจีน

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะเนื้อหาของนิทานพื้นบ้านของชนเผ่าไป๋และวิเคราะห์ภาพสะท้อนสังคมที่ปรากฏในนิทานพื้นบ้านชนเผ่าไป๋ เมืองต้าหลี่ มณฑลยูนนาน สาธารณรัฐประชาชนจีน โดยคัดเลือกนิทานพื้นบ้านของชนเผ่าไป๋ในสาธารณรัฐประชาชนจีนจากหนังสือรวมนิทานพื้นบ้านจีน ยูนนาน ฉบับต่างๆ จำนวน 160 เรื่อง ผลการวิจัยพบว่า นิทานพื้นบ้านของชนเผ่าไป๋ เมืองต้าหลี่ มณฑลยูนนาน สาธารณรัฐประชาชนจีนที่ผู้วิจัยศึกษาวิเคราะห์มี 10 ประเภท ดังนี้ 1) ตำนานปรัมปรา มีเนื้อหาเกี่ยวกับการสร้างโลกและมนุษย์ 2) นิทานศาสนา มีเนื้อหาเกี่ยวกับศาสนนนาเปิ๋นจุ และเจ้าแม่กวนอิม 3) นิทานคติ มีเนื้อหาเกี่ยวกับความคิดที่ดีงามของชนเผ่าไป๋ 4) นิทานมหัศจรรย์ มีเนื้อหาเกี่ยวกับเทวดาและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ 5) นิทานชีวิต มีเนื้อหาเกี่ยวกับชีวิตประจำวันของชาวไป๋ 6) นิทานประจำถิ่นมีเนื้อหาเกี่ยวกับความเป็นมาของสถานที่ บุคคลในประวัติศาสตร์ และสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้้นในศาสนา 7) นิทานอธิบายเหตุ มีเนื้อหาเกี่ยวกับการอธิบายลักษณะนิสัยของสัตว์และมนุษย์ อธิบายถึงความเชื่อ พิธีกรรม ธรรมชาติ และปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ 8) นิทานเรื่องสัตว์ มีเนื้อหาเกี่ยวกับมังกร เสือ และสัตว์อื่นๆ 9) นิทานเรื่องผี มีเนื้อหาเกี่ยวกับผี และ 10) นิทานมุขตลก มีเนื้อหาเกี่ยวกับความฉลาดและความโง่เขลาของชาวไป๋ในชีวิตประจำวัน ส่วนภาพสะท้อนสังคม มี 4 ด้าน ได้แก่ ด้านชีวิตความเป็นอยู่ พบว่า ชนเผ่าไป๋มีความเป็นอยู่แบบเรียบง่าย ถิ่นที่อยู่อาศัยตั้งอยู่ใกล้แหล่งน้ำ ภูเขา และพื้นที่ราบลุ่ม การคมนาคมของชนเผ่าไป๋จะใช้ม้า เกี้ยว เรือ และการเดินเท้า ส่วนการประกอบอาชีพ ชนเผ่าไป๋มีอาชีพทำนา เลี้ยงสัตว์ ทอผ้า ตัดฟืน ทำประมง และค้าขาย ด้านค่านิยม พบว่าชนเผ่าไป๋มีค่านิยมเกี่ยวกับความขยันหมั่นเพียร ความกล้าหาญ การเชื่อฟังผู้ใหญ่ การเลือกคู่ครอง และการใช้สติปัญญา ด้านความเชื่อ พบว่า ชนเผ่าไป๋มีความเชื่อเรื่องเทพเจ้า ความเชื่อเรื่องผี ความเชื่อเรื่องกฎแห่งกรรม และความเชื่อเรื่องความฝัน และด้านประเพณี พบว่ามีการเซ่นไหว้ มีเทศกาลตลาดนัดเดือส 3 และเทศกาลเย่าซานหลิง

This research aimed to study the folktales of the Bai tribe in Dali City, Yunnan Province of People's Republic of China, focusing on the content and reflections of the society. 160 folktales published in Collections of Chinese Folktales (2013) were selected to study. The findings regarded to the content could be sorted into ten categories, including: 1) Myths of creation; 2) Relisious tales, called Benzhu and Goddness Guanyin, 3) Moral taled; 4) Magic and wonder tales; 5) Rasl life tales; 6) Tales of origin, dealing with places, historical figures, and religious creations; 7) Pourquoi tales or "why" tales, regarding animals, human, belief, traditions, nature, and phenomena; 8) Beast tales, including dragons, tigers, etc.; 9) Ghost tales; and 10) Humorous tales, showing cleverness and dumbness of the Bai in daily life. For the social reflections, data of six areas were found: 1) Simple life style, resulting from the Bai's natural habitats; 2) Primitive transportations, including horse riding, sedan carrying, rowing boat, and walking; 3) Agricultural care ers, line famers, wood cutters, fishermen, and traders; 4) Values, regarding to diligence, bravery, obedience to elders, match-making, and witty conducts; 5) Belief, relating to gods, ghost, laws of Karma, and dreams-related; and 6) Traditions, focusinh on paying respects to spirits, the third month festival, and the Raosaling festival.