การพัฒนาวิธีวิเคราะห์หาปริมาณเฟนิลเอฟริน ไฮโดรคลอไรด์และบรอมเฟนิรามีนมาลีเอตในยาเม็ดสูตรผสม

Abstract

พัฒนาวิธีวิเคราะห์หาปริมาณยาสูตรผสมบรอมเฟนิรามีนมาลีเอต และเฟนิลเอฟรินไฮโดรคลอไรด์ในรูปแบบยาเม็ด และตรวจสอบความถูกต้องของวิธีวิเคราะห์โดยใช้เทคนิคการวิเคราะห์ 3 รูปแบบ คือ อัลตราไวโอเลตสเปรโทรสโกปี อินฟราเรดสเปกโทรสโกปี และ รงคเลขผิวบางสมรรถนะสูง การวิเคราะห์ด้วยเทคนิคอัลตราไวโอเลตสเปกโทรสโกปีโดยใช้วิธี simultaneous equation method พบค่าการดูดกลืนแสงอัลตราไวโอเลตสูงสุดของบรอมเฟนิรามีนมาลีเอตและเฟนิลเอฟรินไฮโรคลอไรด์ ที่ความยาวคลื่น 261.5 นาโนเมตร และ 272.9 นาโนเมตร ตามลำดับ และช่วงความเข้มข้น 20-60 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตรของสารละลายมาตรฐานบรอมเฟนิรามีนมาลีเอด มีความสัมพันธ์เป็นเส้นตรงกับค่าการดูดกลืนแสงที่ความยาวคลื่นที่ 261.5 และ 272.9 นาโนเมตร โดยมีค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เท่ากับ 0.9995 และ 0.9976 ตามลำดับ และสารละลายเฟนิลเอฟรินไฮโดรคลอไรด์ช่วงความเข้มข้น 40-120 ไมโครกรัมต่อมิลลิกรัม มีความสัมพันธ์เป็นเส้นตรงกับมูลค่าการดูดกลืนแสงที่ความยาวคลื่น 261.5 และ 272.9 นาโนเมตร โดยมีค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เท่ากับ 0.9996 และ 0.9996 ตามลำดับ ในการประเมินความแม่นของวิธีวิเคราะห์ พบว่าเปอร์เซ็นต์การกลับคืนของบรอมเฟนิรามีนมาลีเอต มีค่าเฉลี่ย 100.9 และเปอร์เซ็นต์การกลับคืนของเฟนิลเอฟรินไฮโดรคลอไรด์ มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 100.3 โดยที่มีเปอร์เซ็นต์ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานสัมพันธ์เท่ากับ 1.0 และ 1.6 ตามลำดับ นอกจากนี้ยังมีการศึกษาโดยใช้เทคนิคอนุพันธ์สเปกโทรโฟเมตรีในการวิเคราะห์ยาดังกล่าวพบว่าการใช้วิธี simultaneous equation method ให้ผลการวิเคราะห์ที่ถูกต้องมากกว่า วิธีการวิเคราะห์ด้วยเทคนิคอินฟราเรดสเปกโทรสโกปีใช้สเปกตรัมการดูดกลืนแสง และสเปกตรัมอนุพันธ์อันดับที่ 1 ของสารตัวอย่าง 30 ความเข้มข้นที่วัดด้วยวิธี UATR sampling technique ร่วมกับการสร้างแบบจำลองเทียบมาตรฐานหลายตัวแปรโดยใช้ PCR และ PLS-1 algorithm แบบจำลอง SD06 ซึ่งสร้างจากสเปกตรัมอนุพันธ์อันดับที่ 1 โดยใช้ PLS-1 algorithm ให้ผลการตรวจสอบความถูกต้องของวิธีวิเคราะห์ที่ดีที่สุด โดยมีค่า SEP ของบรอมเฟนิรามีเอตและเฟนิลเอฟรินไฮโดรคลอไรด์ 0.6681 และ 2.406 ตามลำดับ และมีค่าเฉลี่ยเปอร์เซ็นต์การกลับคืนของบรอมเฟนิรามีนมาลีเอตและเฟนิลเอฟรินไฮโดรคลอไรด์ เท่ากับ 104.6 และ 108.5 และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานสัมพัทธ์เท่ากับ 2.8 และ 3.0 ตามลำดับ การวิเคราะห์ด้วยเทคนิครงคเลขผิวบางสมรรถนะสูงใช้ HPTLC plates silica gel 60F[subscript 254] เป็นวัฏภาคคงที่และ Methanol : Strong ammonia อัตราส่วน 100 : 1.5 เป็นวัฏภาคเคลื่อนที่ ซึ่งสามารถแยกพีกของเฟนิลเอฟรินไฮโดรคลอไรด์ และบรอมเฟนิรามีนมาลิเอต ออกจากกัน โดยมีค่า Rf เท่ากับ 0.32 และ 0.43 ตามลำดับ จากการทดสอบพบว่าความเข้มข้นของสารละลายเฟนิลเอฟรินไฮโดรคลอไรด์ในช่วง 2.0-9.0 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร และสารละลายบรอมเฟนิรามีนมาลีเอตในช่วง 0.8-3.6 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร มีความสัมพันธ์เป็นเส้นตรงกับพื้นที่ใต้พีก โดยมีค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เท่ากับ 0.9992 และ 0.9997 ตามลำดับ ผลการทดสอบเปอร์เซ็นต์การกลับคืนของบรอมเฟนิรามีนมาลีเอตและของเฟนิลเอฟรินไฮโดรคลอไรด์ มีค่าเฉลี่ย 100.9 และ 98.5 และมีค่าเปอร์เซ็นต์ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานสัมพัทธ์เท่ากับ 0.9 และ 2.1 ตามลำดับ

Three procedures for simultaneous determination of brompheniramine maleate and phenylephrine hydrochloride in tablet dosage form have been developed. The methods employed were UV spectrophotometry, FTIR spectrophotometry and chromatographic separation by HPTLC. These methods were validated with respect to linearity, accuracy and precision. The UV spectrophotometric method was based on simultaneous equation method with which involved the formation and solving of simulataneous equation at 261.5 and 272.9 nm, as absorbance maxima of bromphenmiramine maleate and phenylephrine hydrochloride, respectively. The calibration curve of brompheniramine meleate was linear at 261.5 and 272.9 nm over the concentration range of 20-60 ug/ml with the correlation coefficient of 0.9995 and 0.9976, respectively. And calibration curve of phenylephrine hydrochloride was linear as that of brompheniramine maleate between 40-120 ug/ml with the correlation coefficient of 0.9996. The mean percentage recoveries were 100.9 and 100.3 for brompheniramine maleate and phenylephrine hydrochloride with %RSD of 1.0 and 1.6 respectively. The determination using derivative uv spectrophotometric technique was also investiagted and the results showed that the simulataneous equation method was found to be more accurate and reproducible. The FTIR spectrophotometric method was performed by attenuated total refectance sampling technique comnined with the multivariae calibration methods of PCR and PLS. PCR and PLS calibration models were developed using 30 different mixtures of brompheniramic maleate and phenylephrine hydrochloride. All spectra obtained in the absorbance mode and first derivative transformed were used for establishment of these models. Model SD06 using first deriative different spectra combined with PLS-1 algorithm was selected for investigation. The standard errors of prediction for brompheniramine maleate and phenylephrine hydrocloride using PLS-1 of this model were 0.6681 and 2.406, respectively. The mean percentage recoveries were 104.6 and 108.5 for brompheniramine maleate and phenylephrine hydrochloride with %RSD of 2.8 and 3.0 respectively. The chromatographic method was carried out on silica gel 60 F[subscript 254] precoated TLC plates using a mixture of Methanol : Strong ammonia (100:1:5, v/v) as mobile phase. Brompheniramine maleate and phenylephrine hydrochloride were resolved with Rf value of 0.43 and 0.32, respectively. Linerily was found to be in the range of 0.8-3.6 Ug/ml for brompheniramine meleate and 2.0-9.0 ug/ml for phenylephrine hydrochloride. The mean percentage recoveries were 100.9 and 98.5 for brompheniramine meleate and phenylephrine hydrocloride with %RSD of 0.9 and 2.1 respectively.