ฤทธิ์ต้านแบคทีเรีย ต้านการเกิดไบโอฟิล์ม และต้านอนุมูลอิสระของสารสกัดสมุนไพรจีนต่อเชื้อแบคทีเรียในช่องปาก

Abstract

แบคทีเรียสกุล Streptococcus เป็นแบคทีเรียที่เกี่ยวข้องกับโรคฟันผุ และพบได้ทั่วไปในช่องปากมนุษย์ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินประสิทธิภาพของสมุนไพรจีนต่อแบคทีเรียที่ก่อโรคในช่องปาก โดยท าการศึกษาฤทธิ์ต้านเชื้อจุลินทรีย์ของสารสกัดหยาบจากสมุนไพรจีนสามชนิดได้แก่จื่อฉ่าว จินอิ๋นฮวา และกันเฉ่า ต่อแบคทีเรียสองชนิดได้แก่ Streptococcus mutans และ Streptococcus salivarius ผลการทดสอบ ด้วยวิธี Agar well diffusion พบว่าสารสกัดหยาบของจื่อฉ่าวมีฤทธิ์ในการต้านเชื้อแบคทีเรีย S. mutans และ S. salivarius ได้ดีที่สุด จึงน ามาท าการทดสอบในขั้นต่อไป ประกอบดว้ยฤทธิ์ตา้นเชือ้จุลินทรีย์ฤทธิ์ตา้นการเกิดไบ โอฟิลม์ และฤทธิ์ตา้นอนมุ ลูอิสระ พบว่าการออกฤทธิ์ของจื่อฉ่าวต่อเชือ้ ทงั้สองชนิดมีค่า MIC และ MBC เท่ากันคือ 0.049 และ 0.098 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร ตามล าดับ และสารสกัดหยาบจื่อฉ่าวสามารถยับยั้งการสร้างไบโอฟิ ล์มได้ ร้อยละ 80 ที่ความเข้มข้น 0.012 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร ส าหรับ S. mutans และที่ความเข้มข้น 1.563 มิลลิกรัมต่อ มิลลิลิตร ส าหรับ S. salivarius ส่วนฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระที่ทดสอบด้วยวิธี DPPH radical scavenging assay พบว่าสารสกัดหยาบจื่อฉ่าวมีฤทธิ์ในการต้านอนุมูลอิสระที่ดีโดยมีค่า IC50 ใกล้เคียงกับสารมาตรฐาน BHT (Butylated hydroxyltoluene) ผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่าสมุนไพรจีนจื่อฉ่าว มีศักยภาพที่จะน ามาพัฒนา ผลิตภัณฑ์ที่ใช้ต้านเชื้อในช่องปาก

Streptococcusis a typical bacterium found in human oral cavity and associated with tooth decay disease. The objective of this study was to evaluate the efficiency of Chinese herbs against oral cavity disease bacteria. Antimicrobial activities of three Chinese herbs zicao (Lithospermum erythrorhizon), jinyinhua (Lonicera japonica) and gancao (Glycyrrhiza uralensis) were evaluated against two oral cavity bacteria S. mutans and S. salivarius. Results from agar well diffusion revealed that crude extract of zicao had the highest activity among those three herbs. Hence, antimicrobial, antibiofilm and antioxidant activities were further examined with zicao. As a result, antimicrobial activity of zicao against S. mutans and S. salvarius was exhibited by the MIC and MBC of 0.049 and 0.098 mg/ml, respectively. Zicao also provided 80% inhibition of biofilm at 0.012 mg/ml for S. mutans and 1.563 mg/ml for S. salivarius. Antioxidant activity test using DPPH radical scavenging assay showed that zicao had a good antioxidant activity with an IC50 value close to the standard BHT (Butylated hydroxyl toluene). Results obtained from this research could be applied for oral cavity disease prevention using Chinese herb zicao.