ผลกระทบของพาหะฮีโมโกลบินอีที่มีต่อการตรวจวิเคราะห์ระดับฮีโมโกลบินเอวันซีด้วยหลักการ HPLC และ immunoturbidimetric

Abstract

การตรวจวิเคราะห์ระดับฮีโมโกลบินเอวันซี (HbA1C) มีข้อจำกัดในการตรวจวิเคราะห์บางหลักการและเครื่องตรวจวิเคราะห์บางรุ่น เนื่องจากถูกรบกวนโดยฮีโมโกลบินที่ผิดปกติ (hemoglobin variants) หลายชนิด เช่น ฮีโมโกลบินเอส ฮีโมโกลบินซี ฮีโมโกลบินดี โดยเฉพาะฮีโมโกลบินอี ซึ่งมีอุบัติการณ์สูงในประเทศไทย การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลกระทบของพาหะฮีโมโกลบินอีต่อการตรวจวิเคราะห์ระดับ HbA1C ด้วยหลักการ cation-exchange high performance liquid chromatography (HPLC) และหลักการ immunoturbidimetric ซึ่งเป็นหลักการที่นิยมใช้ในห้องปฏิบัติการในประเทศไทย โดยทำการตรวจวิเคราะห์ระดับ HbA1C ในตัวอย่างเลือด จำนวน 90 ตัวอย่าง แบ่งเป็นตัวอย่างเลือดที่มีชนิดฮีโมโกลบินปกติ (normal hemoglobin typing; A2A) จำนวน 30 ตัวอย่าง และตัวอย่างเลือดที่เป็นพาหะฮีโมโกลบินอี (heterozygous hemoglobin E; EA) จำนวน 60 ตัวอย่าง ด้วยหลักการ HPLC (HbA1C analyzer รุ่น H9) และหลักการ immunoturbidimetric (automated chemistry analyzer รุ่น XL-200) ผลการศึกษาเมื่อเปรียบเทียบระดับ HbA1C ที่วิเคราะห์ได้ในแต่ละหลักการ พบว่าระดับ HbA1C ในตัวอย่างเลือดที่มีชนิดฮีโมโกลบินปกติ ไม่แตกต่างจากตัวอย่างเลือดที่เป็นพาหะฮีโมโกลบินอี [HPLC: 5.75% (5.62, 5.88) และ 5.66% (5.58, 5.94), p=0.349; immunoturbidimetric: 5.79% (5.67, 5.91) และ 5.70% (5.65, 5.90), p=0.227] เมื่อเปรียบเทียบระดับ HbA1C ที่ตรวจได้จากทั้ง 2 หลักการ พบว่าระดับ HbA1C ที่ได้จากการตรวจด้วยหลักการ HPLC มีค่าไม่แตกต่างจากระดับ HbA1C ที่ได้จากการตรวจด้วยหลักการ immunoturidimetric [A2A: 5.75% (5.62, 5.88) และ 5.79% (5.67, 5.91), p=0.377; EA: 5.66% (5.58, 5.94) และ 5.70% (5.65, 5.90), p=0.360] และเมื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างค่า HbA1C ที่ตรวจได้จากทั้ง 2 หลักการ พบว่ามีความสัมพันธ์กันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r=0.789, p=0.000) จากการศึกษาสรุปได้ว่า ระดับ HbA1C ที่วิเคราะห์ได้จากทั้ง 2 หลักการมีค่าไม่แตกต่างกัน มีความสัมพันธ์กัน และไม่ถูกรบกวนในตัวอย่างตรวจที่เป็นพาหะฮีโมโกลบินอี ผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่าเครื่องตรวจวิเคราะห์ทั้ง 2 เครื่อง สามารถใช้แทนกันได้โดยไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ

Hemoglobin variants are one of the most common method-specific interference of hemoglobinA1C (HbA1C) measurement. It has been demostrated that hemoglobin S, hemoglobin C, hemoglobin D and hemoglobin E, which is high incidence in Thailand, can interfere that HbA1C analysis in some principles and models. This work aims to study the effects of heterozygous hemoglobin E on the HbA1C measurements by HPLC and immunoturbidimetric methods. The HbA1C levels of 90 EDTA blood samples, which are 30 samples of normal hemoblobin typing (A2A and 60 samples of heterozygous hemoglobin E (EA), were analyzed by cation-exchange high performance liquid chromatography or HPLC (H9 HbA1C analyzer) and immunoturbidimetric method (XL-200 automated chemistry analyzer). Results: The AbA1c levels of normal hemoglobin