การสื่อสารแบบมีส่วนร่วมเพื่อจัดการขยะชุมชน กรณีศึกษาตำบลศีรษะจรเข้น้อย อำเภอบางเสาธง จังหวัดสมุทรปราการ

Abstract

สถานการณ์และการจัดการขยะของตำบลศีรษะจรน้อย ผลการสำรวจก่อนดำเนินโครงการ ร้อยละ 50.5 เห็นว่าการจัดการขยะเป็นหน้าที่ขององค์การบริหารส่วนตำบล ร้อยละ 44.5 ทิ้งขยะรีไซเคิลในถังขยะของ อบต. เมื่อดำเนินโครงการได้ใช้การสื่อสารแบบมีส่วนร่วมเพื่อจัดการขยะชุมชนตำบลศีรษะจรเข้น้อย คือ (1) สร้างความร่วมมือกับองค์กรภายในพื้นที่และภายนอกพื้นที่ (2) ใช้รูปแบบธนาคารขยะออมทรัพย์เป็นเครื่องมือจัดการขยะชุมชน (3) ตั้งคณะกรรมการบริหารธนาคารขยะออมทรัพย์ กำหนดบทบาทหน้าที่และความรับผิดชอบ (4) การสื่อสารของ คณะกรรมการธนาคารขยะออมทรัพย์ใช้การสื่อสารแนวราบ เสมอภาคและมีส่วนร่วม (5) ใช้สื่อช่วยสร้างการรับรู้เรื่องธนาคารขยะออมทรัพย์ (6) ใช้กิจกรรมอบรมสื่อสารกับเยาวชนเรื่องการคัดแยกขยะและธนาคารขยะออมทรัพย์ หลังดำเนินโครงการ พบว่า สมาชิกมีส่วนร่วมด้านการดำเนินงานธนาคารขยะออมทรัพย์ โดยร้อยละ 76.2 สมัครสมาชิกและนำขยะที่คัดแยกมาฝากธนาคารขยะออมทรัพย์ ชักชวนให้คนในชุมชนสมัครเป็นสมาชิกธนาคารขยะออมทรัพย์ ร้อยละ 28.6 ด้านผลประโยชน์และการติดตามประเมินผล ร้อยละ 57.1 มีรายได้เพิ่มขึ้นจากการขายขยะรีไซเคิล และมีปริมาณขยะในครัวเรือนลดลงร้อยละ 30.9 ผลกระทบจากการตั้งธนาคารขยะออมทรัพย์ สมาชิกมีความเห็นระดับมาก ด้านเป็นตัวอย่างที่ดีแก่ชุมชนอื่น (ค่าเฉลี่ย=3.88) ชุมชนสามารถจัดการสิ่งแวดล้อมด้วยคนในชุมชน (ค่าเฉลี่ย=3.76) ลดปริมาณขยะในครัวเรือน (ค่าเฉลี่ย=3.74) และสร้างจิตสำนึกคัดแยกขยะ (ค่าเฉลี่ย=3.74)

Situation and waste management of Srisa Jorake-Noi before the project found that 50.5% thought that community waste management is the responsibility of Tambon Administration. For recyclable waste, 44.5% of respondents said they dumped it in the Tambon Administration garbage bin. The Patterns of Participatory Communication for Srisa Jorake-Noi Community Waste Management. The research found that there were several communication patterns as follows: (1) cooperation with organizations inside and outside community area to work together, (2) creation of waste saving bank to be the tool of community waste management, and participating bank clients receive dividends, (3) selecting board members of the waste Saving Bank from participating community representatives and assigning their roles and responsibilities, (4) the communication pattern of these bank board members is friendly, horizontal, with equal participation from every party concerned. (5) utilizing media to raise awareness of the waste saving bank, (6) using training activities to communicate with young people in community about waste separation and waste saving bank. Impacts of participatory communication for waste management in the form of waste saving bank found that 76.2% signed up to be members of the bank and sold their separated waste to the bank while 26.8% persuaded other people in the community to apply to be members of the bank. For benefits and evaluation, the study found that 57.1% earned more income from selling recyclable waste and 30.9% could reduce their household waste. The bank members thought that the benefits and the impacts were very favorable at high level in the following areas. It is a good example for other communities (x̅ =3.88). The community can manage its environment by their own people (x̅ =3.76). The community can reduce their household waste (x̅ =3.74) and the project helped raise the consciousness of the people in the community to separate their waste (x̅ =3.74).