ลักษณะ “ความเป็นเหนือ” ในสื่อบันเทิงไทย พ.ศ. 2519-2564

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ลักษณะความเป็นเหนือที่ปรากฏในสื่อบันเทิงไทย โดยใช้การวิจัยแบบวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) จากสื่อบันเทิงไทยประเภทนวนิยาย 11 เรื่องละครโทรทัศน์ 4 เรื่องและ ภาพยนตร์ 7 เรื่อง ผลการวิจัยพบว่า สื่อบันเทิงไทยได้นําเสนอลักษณะความเป็นเหนือใน 5ด้าน ได้แก่ สภาพชีวิตความเป็นอยู่ ความเชื่อ ประเพณี ค่านิยม และการใช้ภาษา 1) สภาพชีวิตความเป็นอยู่ นําเสนอลักษณะความเป็นเหนือที่บ้านเรือนเป็นบ้านใต้ถุนสูง บนยอดจั่วมี “กาแล” การแต่งกายแบบพื้นเมือง ผู้หญิงเหนือนุ่งผ้าซิ่น ห่มสไบ เกล้าผม และใช้ “ปิ่น” ประดับผม ส่วนผู้ชายทั่วไปสวมเสื้อม่อฮ่อม และนําเสนอลักษณะความเป็นเหนือจากอาหารท้องถิ่นเหนือ เช่น น้ำปู และลาบดิบ เป็นต้น 2) ความเชื่อ นําเสนอลักษณะความเป็นเหนือเรื่องผีเสื้อบ้าน ผีปกขะโหล้ง และผีกะ 3) ประเพณี นําเสนอลักษณะความเป็นเหนือผ่านประเพณีสงกรานต์และประเพณีลอยกระทง ในช่วงสงกรานต์มีประเพณีถวายตุง และปักตุงที่เจดีย์ทราย ในช่วงวันลอยกระทงมีการปล่อยโคมลอย 4) ค่านิยมที่นําเสนอลักษณะความเป็นเหนือ มีค่านิยมเกี่ยวกับความงดงามของผู้หญิงเหนือว่า ภาพลักษณ์อันดีงามของสาวเหนือคือมีรูปโฉมงดงามและกิริยาวาจาเรียบร้อยอ่อนหวาน มีค่านิยมเกี่ยวกับการเลือกคู่ครองที่เป็นคนกรุงเทพฯ และค่านิยมเกี่ยวกับการสักหมึกดํา และด้านที่ 5) การใช้ภาษา นําเสนอลักษณะความเป็นเหนืออย่างเด่นชัดจากการใช้คําภาษาถิ่นและสําเนียงการออกเสียง

This research analyzes characteristics of ‘northernness’ in Thai entertainment media. Content analysis is applied with 11Thai novels; 4drama series; and 7movies as the research methodology. The research finds six aspects of ‘northernness’, including living; beliefs; traditions; values; and using dialect, as the following. 1) Living, presenting through teak stilt houses with ‘Ga-late’gables; northern traditional clothing, especially women in long traditional skirts with Thai style shawls, wearing hair bun dressing with pins; generally, as for men, wearing, they wear ‘Mo-hom’ shirts; eating northern local food –for example Num-poo, crab paste; Larp-dip, spicy rare-cooked meat, etc. 2) Beliefs, people believing in various spirits like for instance Pee-sea-ban; Pee-pok-ka-long; and Pee-ka.3) Traditions, on special days like Songkran –decorating ‘Tung’, northern traditional flags; or Loy Kratong –floating ‘Kratong’, a water lantern. 4) Values of northern people, showing in the typical northern charming woman, having a beautiful appearance and gentle manner; preferring to choose a Bangkokian groom; and wearing black ink tattoos.5) Using the northern dialect, presenting a distinctly Northern style through dialect words and pronunciation accents.