ผลของโปรแกรมการปรับการรู้คิดและพฤติกรรมต่อการรับประทานยาด้านไวรัสเอชไอวีอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่อง ระดับเม็ดเลือดขาวชนิดซีดีโฟร์ และความรู้เรื่องโรคเอดส์ในผู้ติดเชื้อเอชไอวี/ผู้ป่วยเอดส์วัยรุ่นตอนปลายและวัยผู้ใหญ่ตอนต้น

Abstract

การรับประทานยาต้านไวรัสเอชไอวีอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่องเป็นสิ่งสำคัญ และยังพบว่าผู้ติดเชื้อเอชไอวี/ผู้ป่วยเอดส์วัยรุ่นตอนปลาย และวัยผู้ใหญ่ตอนต้น มีปัญหาการรับประทานยาต้านไวรัสเอชไอวีอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่องมากกว่าวัยอื่น การวิจัยกึ่งทดลองนี้ มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการปรับการรู้คิดและพฤติกรรมต่อการรับประทานยาต้านไวรัสเอชไอวีอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่อง ระดับเม็ดเลือดขาวชนิดซีดีโฟร์ และความรู้เรื่องโรคเอดส์ในผู้ติดเชื้อเอชไอวี/ผู้ป่วยเอดส์วัยรุ่นตอนปลายและวัยผู้ใหญ่ตอนต้น กลุ่มตัวอย่างเลือกอย่างเฉพาะเจาะจงที่คลินิกโรคติดเชื้อและภูมิคุ้มกันบกพร่อง โรงพยาบาลศิริราช จำนวน 16 ราย โดยเก็บข้อมูลการรับประทานยาต้านไวรัสเอชไอวีอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่อง ตรวจนับปริมาณไวรัสในเลือด ระดับเม็ดเลือดขาวชนิดซีดีโฟร์ เก็บข้อมูลความรู้เรื่องโรคเอดส์ ก่อนเข้าโปรแกรมและหลังเข้าโปรแกรม ผลการศึกษาพบว่า การรับประทานยาต้านไวรัสอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่อง เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.001) ตั้งแต่สัปดาห์ที่ 3 หลังเข้าโปรแกรม ปริมาณไวรัสในเลือดผู้ป่วยลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p=.022) ระดับเม็ดเลือดขาวชนิดซีดีโฟร์ เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p=.005) สัปดาห์ที่ 17 หลังเข้าโปรแกรม ความรู้เรื่องโรคเอดส์ เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.001) สัปดาห์ที่ 3 หลังเข้าโปรแกรม การศึกษาแสดงให้เห็นว่า โปรแกรมการปรับการรู้คิดและพฤติกรรม ช่วยทำให้การรับประทานยาต้านไวรัสเอชไอวีอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่อง ระดับเม็ดเลือดขาวชนิดซีดีโฟร์ และความรู้เรื่องโรคเอดส์ เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และประสบความสำเร็จในการลดปริมาณไวรัสในเลือดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โปรแกรมนี้สามารถนำไปใช้แก้ไขปัญหาการรับประทานยาต้านไวรัสเอชไอวีไม่สม่ำเสมอและต่อเนื่องได้

Regularity and continuity of medication is important in HIV/AIDS treatment Late adolescent and early adult tend to have more problems of regularity and continuity of medication taking. This quasi-experimental study has objectives to study outcomes of Cognitive and Behavioral program in improving the regularity and continuity of medication taking and CD4 and AIDS knowledge in late adolescent and early adult HIV/AIDS patients. Sixteen patients were specifically selected from Immunodeficiency and Infectious Diseases Clinic at Siriraj Hospital. The regularity and continuity of medication taking by patients, plasma HIV-RNA, CD4 cell count, AIDS knowledge was evaluated at baseline after enrollment. Results: The regularity and continuity of medication taking by patients was improved significantly (p<.001) from 3rd week after enrollment. The number of plasma HIV-RNA was decreased significantly (p=.022) at 17th week after enrollment. The number of CD4 was increased siginificantly (p<.001) at 3rd week after enrollment. This study elaborated that Cognitive and Behavioral Program can significantly improve the regularity and continuity of medication taking, CD4 and AIDs knowledge. Simultaneously, plasma HIV-AIDS can also reduce. This Cognitive and Behavioral Program can be applied to solve the problems of patients' irregularity and in-continuity of medication taking.