วิถีชีวิตของคนไทยเชื้อสายจีนยูนนานในหมู่บ้านอรุโณทัย อำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิถีชีวิตของคนไทยเชื้อสายจีนยูนนานในหมู่บ้านอรุโณทัย อำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ และเพื่อวิเคราะห์แนวคิดในการพัฒนาวิถีชีวิตของคนไทยเชื่อสายจีนยูนนานในหมู่บ้านอรุโณทัย อำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ โดยวิธีวิจัยเอกสาร และการเก็บข้อมูลภาคสนามด้วยวิธีการสังเกต และการสัมภาษณ์เจาะลึกกลุ่มตัวอย่างที่คัดเลือกจากคนไทยเชื้อสายจีนที่อยู่อาศัยในหมู่บ้านอรุโณทัย อำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 30 คน จำแนกเป็น 1) คนรุ่นเก่าซึ่งอพยพมาเป็นรุ่นแรก มีอายุ 70 ปี ขึ้นไป จำนวน 6 คน 2) คนรุ่นใหม่ที่เกิดที่หมู่บ้าน จำนวน 12 คน และ 3) คนที่มีบรรพบุรุษเป็นชาวจีนยูนนานและเดินทางเข้ามาหรือหนีภัยมาอยู่อาศัยในหมู่บ้านเป็นเวลาไม่น้อยกว่า 10 ปี จำนวน 12 คน นำเสนอผลการวิจัยแบบพรรณนาวิเคราะห์ ผลการศึกษาพบว่า คนไทยเชื้อสายจีนในหมู่บ้านอรุโณทัย อำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ มีวิถีชีวิตแบบบรรพบุรุษจีนยูนนานดั้งเดิม และปรับตัวผสมผสานกับสังคมไทยสมัยใหม่ทั้งในด้านที่อยู่อาศัย อาหารการกิน การแต่งกาย การประกอบอาชีพ การใช้ภาษา ตลอดจนความเชื่อ ขนบธรรมเนียมประเพณี และพิธีกรรม เรื่องดังกล่าวได้แสดงเอกลักษณ์ที่โดดเด่นเฉพาะกลุ่มชาติพันธุ์จีนยูนนานในหมู่บ้านอรุโณทัย อำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ ที่ได้รับการถ่ายทอด สืบต่อ อนุรักษ์จากคนรุ่นแรกที่เข้ามาอาศัยอยู่ในหมู่บ้านแห่งนี้สู่คนรุ่นปัจจุบันผ่านเครื่องมือสำคัญ คือ ภาษาจีนยูนนาน ประเพณี การศึกษาในโรงเรียน และงานฝีมือประเภทต่างๆ ทั้งนี้ วิถีชีวิตที่ดำรงอยู่ในปัจจุบันนี้ ล้วนดำรงอยู่ในแนวคิดการพัฒนาวิถีชีวิตความสัมพันธ์ในครอบครัวให้อบอุ่นใกล้ชิด รัก สามัคคีกันตามวิถีชีวิตของคนในครอบครัวของบรรพบุรุษ แนวคิดในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนในชุมชนให้ดีขึ้นทั้งในด้านอาชีพ การศึกษา สุขภาพ ความสัมพันธ์ของคนในชุมชน การคมนาคม และแนวคิดในการพัฒนาลักษณะทางกายภาพของชุมชน ได้แก่ ที่พักสำหรับนักท่องเที่ยว สิ่งแวดล้อม และวัฒนธรรม เพื่อยกระดับให้ชุมชนของตนเป็นแหล่งท่องเที่ยวอันจะนำไปสู่คุณภาพชีวิตที่ดีด้านต่างๆ ของคนในชุมชนมากขึ้น

This research aimed to analyze developing ideas relating to The Ways of Life of Thai-Yunnan Descendants in Arunothai Village, Chiang Dao District, Chiang Mai. Research methods included document study; field trip observations; and deep interviews of thirty Thai-Chinese villagers in Arunothai Village. The informants were sorted into three groups, which were 1) six immigrants, the first generation from Yunnan, aged over seventy; 2) twelve descendants, the present generation born in the village; and 3) twelve residents, having Yunnan parents and immigrating to the village over 10 years. Research findings were reported as a descriptive analysis. The findings showed that Thai-Yunnan Descendants in Arunothai Village had blended their traditional Yunnan Ways of life to modern practices in Thai society, including housing; food; clothing; professions; language usage; beliefs; traditions; and rituals. However, the Yunnan identities from the first generation still existed through their Yunnan Chinese; traditions; school education; and handicrafts. Regarding developing ideas relating to ways of life of the present Yunnan descendants, three areas were observed, including closed relationship of family members; improving welfare of the communities coverig careers, education, health, and communication; and physical improvement of the communities. Aiming to be a tourist attraction, the villagers intended to develop their both natural and cultural environments in order to gain advanced ways of life in returns.