วิจัยปฏิบัติการ (action research หรือ AR) เป็นการดําเนินการวิจัยที่มุ่งเน้นการดําเนินกิจกรรมแบบความร่วมมือระหว่างนักวิจัยกับผู้ปฏิบัติงาน โดยที่การดําเนินงานยังต้องอยู่บนพื้นฐานของการมีทฤษฎี หรือมีกรอบแนวคิดทฤษฎี แต่งานวิจัยปฏิบัติการก็ถูกวิพากษ์ว่าไม่เข้มงวดในระเบียบวิธีวิจัย โดยงานวิจัยปฏิบัติการทางงานระบบสารสนเทศ มองว่าไม่แตกต่างกับการทํางานที่ปรึกษาโครงการพัฒนาระบบสารสนเทศ การทํางานวิจัยปฏิบัติการจึงควรต้องเข้มงวดกับระเบียบวิธีวิจัย เพื่อการยอมรับในผลงานวิจัย โดยพิจารณาเลือกชนิดงานวิจัยปฏิบัติการ การวางกรอบการวิจัย การใช้งานวิจัยปฏิบัติการ บทความนี้จะนําเสนอชนิดของงานวิจัยปฏิบัติการที่มีความเข้มงวดในระเบียบวิธีวิจัย เช่นงานวิจัยวิทยาศาสตร์ปฏิบัติการ เพื่อนํามาใช้กับงานวิจัยทางระบบสารสนเทศ เพื่อช่วยเสริมจุดแข็งที่ทําอ่อนให้วิจัยทางระบบสารสนเทศมีความแตกต่างจากการเป็นที่ปรึกษาโครงงานพัฒนาระบบสารสนเทศ
Action research (AR) is focused on action with collaboration between researchers and practitioners. However, AR has to be operated based on theories and theoretical framework. AR has been critiqued which lack of rigor in research methodology. For information system research with AR has been difficult to identify whether AR or consulting work. As a result, AR researchers should pay much attention on AR type and framework selection. This article will introduce AR types, such as action Science (AS) for information system research in order to increase the rigor of action research and clarify as the research instead of consulting work.
