การรวมกลุ่มทางการค้า มีวัตถุประสงค์ เพื่อให้สิทธิพิเศษทางการค้าระหว่างกัน โดยเฉพาะสิทธิพิเศษด้านภาษีศุลกากร ดังนั้น ภายใต้กรอบข้อตกลงของ FTA จึงระบุ กฎเกณฑ์เพื่อให้ได้รับสิทธิพิเศษดังกล่าว “กฎว่าด้วยแหล่งกำเนิดสินค้า” เป็นหนึ่งในข้อตกลงของ FTA ต่าง ๆ นั่นคือ ผู้ส่งออกจะต้องผลิตหรือแปรสภาพสินค้าอย่างเพียงพอ ตามกฎว่าด้วยแหล่งกำเนิดสินค้า บทความนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเงื่อนไขการผลิตสินค้าให้ได้รับแหล่งกำเนิดสินค้าภายในประเทศผู้ส่งออก และการขอเอกสารรับรองแหล่งกำเนิดสินค้า เพื่อรับสิทธิพิเศษทางการค้าภายใต้กรอบข้อตกลงของ FTA โดยยกตัวอย่างอุตสาหกรรมอัญมณีและเครื่องประดับไทยภายใต้กรอบข้อตกลงทางการค้าสินค้าของอาเซียน (ASEAN Trade in Goods Agreement: ATIGA) จากการศึกษา พบว่าคุณสมบัติของสินค้าส่งออกที่ได้รับแหล่งกำเนิดสินค้าภายในประเทศผู้ส่งออก มีกฎเกณฑ์ 3 ประการ ได้แก่ การคำนวณมูลค่าวัตถุดิบที่ใช้ภายในประเทศผู้ส่งออกทั้งหมดกฎการแปรสภาพวัตถุดิบอย่างเพียงพอ และ กฎว่าด้วยแหล่งกำเนิดเฉพาะสินค้าบางรายการ เช่น สินค้าอัญมณีเครื่องประดับ ซึ่งจะต้องแยกพิจารณามูลค่าวัตถุดิบ หรือ การแปรสภาพ ของสินค้าอัญมณีและเครื่องประดับแต่ละประเภท โดยใช้กฎเกณฑ์เฉพาะสำหรับสินค้าบางรายการ
A free trade area is a group of countries that have few or no price controls in the form of tariffs or quotas between each other. Rules of origin are common in regional integration agreements. In FTAs, the exporters are required to produce the product or substantial transformation under free trade agreement. So the aim of this article is to study the rule of production to be goods which are wholly obtained or produced in the territory exporting party. It is focused on preferential rules of origin’s case study on the industry of gems and jewelry under ASEAN Trade in Goods Agreement (ATIGA). The results from this study show, the exporter may use FTA cost statement calculator for a preliminary assessment of the qualifying value content (RVC) and/or substantial transformation rules (Change in Tariff Classification Level and Processing Operation Rules) under a specific Free Trade Agreement. For the industry of gems and jewelry under ASEAN Trade in Goods Agreement (ATIGA), the exporter will have to calculate RVC Value and/or substantial transformation rules under product specific rules (PSR).