งานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์กลวิธีการนําเสนอความเป็นเหนือในสื่อบันเทิงไทย พ.ศ. 2519-2564 โดยใช้การวิจัยแบบวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) จากสื่อบันเทิงไทยประเภทนวนิยาย 11 เรื่อง ละครโทรทัศน์ 4 เรื่อง และ ภาพยนตร์ 7 เรื่องผลการวิจัยพบว่า “ความเป็นเหนือ” ด้านที่ได้สืบทอดมาอย่างยาวนานเอกลักษณ์ที่แตกต่างจากภาคอื่นทําให้ผู้พบเห็นเกิดความเข้าใจและรับรู้ตรงกันว่าคือสิ่งที่บ่งบอกถึงภาคเหนือมี 4วิธี ได้แก่การนําเสนอผ่านโครงเรื่อง การนําเสนอผ่านตัวละครการนําเสนอผ่านฉากและบรรยากาศและการนําเสนอผ่านการใช้ภาษา 1) การนําเสนอผ่านโครงเรื่อง ความเป็นเหนือนําเสนอผ่านโครงเรื่อง 3 แบบ ซึ่งสัมพันธ์กับประเภทของสื่อที่นําเสนอ คือ นวนิยายมักมีโครงเรื่องเกี่ยวกับวิถีชีวิตของชนบททางภาคเหนือละครโทรทัศน์มักมีโครงเรื่องเกี่ยวกับการย้อนยุคและภาพยนตร์มักมีโครงเรื่องเกี่ยวกับความรัก 2) การนําเสนอผ่านตัวละคร ผู้ผลิตให้ความสําคัญกับการนําเสนอความเป็นเหนือผ่านคําพูดของตัวละครผู้ผลิตนําเสนอความเป็นเหนือในด้านความเชื่อศิลปะการแสดงค่านิยมและจารีตประเพณีผ่านคําพูดของตัวละครการกระทําของตัวละครผู้ผลิตสร้างตัวละครที่พูดภาษาเหนือและมีการกระทําที่มีลักษณะเฉพาะของภาคเหนือและรูปลักษณ์ภายนอกของตัวละครผู้ผลิตสร้างตัวละครที่เป็นชาวเหนือที่แต่งตัวแบบดั้งเดิมที่มีเอกลักษณ์ของภาคเหนือ 3) การนําเสนอผ่านฉากและบรรยากาศ ผู้ผลิตมีกลวิธีนําเสนอผ่านฉากที่แสดงสถานที่และภูมิประเทศผู้ผลิตมักสร้างฉากที่เป็นหมู่บ้านและภูเขาทางภาคเหนือและฉากที่แสดงวัฒนธรรมผู้ผลิตมักสร้างฉากที่นําเสนอความเป็นเหนือในด้านวิถีชีวิตประเพณีศิลปะวัฒนธรรม และวิธีที่ 4) การนําเสนอผ่านการใช้ภาษา ผู้ผลิตนําเสนอความเป็นเหนือผ่านภาษาท้องถิ่นเหนือในบทบรรยายและนําเสนอความเป็นเหนือผ่านภาษาท้องถิ่นเหนือในบทสนทนาของตัวละครกลวิธีที่ดังกล่าวทําให้เรื่องราวที่เกิดขึ้นที่ภาคเหนือมีความสมจริงยิ่งขึ้นและทําให้ผู้ชมและผู้อ่านรับรู้และเข้าใจความเป็นเหนือ
This research aims to analyze presenting techniques of ‘Northernness’ in Thai entertaining media, during 1976 –2021. Content analysis is applied to study eleven novels; four television scripts; and seven movie scripts. The research finds four aspects of presenting techniques of ‘Northernness’ in the data studied, including through the plot; characters; setting and atmosphere; and the language. The detail is as the following. 1) Presenting through the plot, this is subjected to types of the media. The novels studied present ways of life in Thai norther rural areas, while television dramas present the time-travel plot, and the movies present stories of love. 2) Presenting through characters, The producers focus on presenting ‘Northernness’ includes beliefs; performances; values; costume; traditions; dialect; and conducts through the characters' words and actions. Creating characters who speak the northern dialect; and show the local performances. And appearance of characters is northern people who dress the local costume. 3) Presenting through setting and atmosphere, including places and geography of villages; mountains; and cultural settings of the northern. The ‘northernness’ shown is about ways of life; traditions; and art and culture. 4) Presenting through the language, the northern dialect is used in the narration and in conversations of characters. This makes the stories realistic and conveys the ‘northernness’ to readers and audiences.
