การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์เนื้อหาและคุณค่าของสารคดีโทรทัศน์ "ตามอำเภอจาน" พ.ศ. 2563 ที่ออกอากาศทางอมรินทร์ทีวี ช่อง 34 จำนวน 38 ตอน และนำเสนอผลการวิจัยแบบพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า สารคดีโทรทัศน์ "ตามอำเภอจาน" พ.ศ. 2563 นำเสนอเนื้อหาหลากหลาย ได้แก่ 1) วัตถุดิบในการประกอบอาหาร ซึ่งเป็นวัตถุดิบมาจากธรรมชาติและการเพาะปลูก ทำให้เห็นถึงความอุดมสมบูรณ์ของธรรมชาติและผลิตผลทางการเกษตรของแต่ละท้องถิ่น 2) การประกอบอาหารท้องถิ่นที่มีความเป็นเอกลักษณ์ อาหารเพื่อสุขภาพ และอาหารที่สืบทอดจากบรรพบุรุษ ชุมชนรู้จักการประกอบอาหารที่มีรสชาติเฉพาะถิ่น และการบำรุงร่างกายด้วยอาหารพื้นบ้าน 3) วัฒนธรรมและประเพณี วัฒนธรรมการต้อนรับแขกของชุมชนเป็นรูปแบบที่แสดงความเอื้อเฟื้ออารี เทศกาลประเพณีสามารถรักษาวิถีชีวิตดั้งเดิมของชุมชน และดึงดูดความสนใจของนักท่องเที่ยว 4) ภูมิปัญญาชาวบ้าน เป็นการนำวัตถุดิบจากธรรมชาติมาสร้างสรรค์อาหารให้น่ารับประทานและเก็บได้นานยิ่งขึ้นด้านคุณค่าของสารคดีโทรทัศน์ "ตามอำเภอจาน" พ.ศ. 2563 พบว่ามีคุณค่าด้านต่าง ๆ คือ 1) การให้ความรู้ ได้แก่ การให้ความรู้เกี่ยวกับเทคนิคการประกอบอาหารและการใช้อุปกรณ์ ภูมิปัญญาชาวบ้าน วิถีชีวิตของชุมชนท้องถิ่น และสัตว์กับพืชพันธุ์ 2) การให้ความบันเทิง ผู้ชมสามารถได้รับความสนุกสนานบันเทิงจากคำพูด การแต่งกาย ท่าทาง และความไม่ชำนาญในการตามหาวัตถุดิบของพิธีกร 3) การให้แนวทางในการดำเนินชีวิตมีทั้งการพึ่งพาธรรมชาติ การใช้ชีวิตตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง และการใช้ชีวิตด้วยคุณธรรม ผู้ชมสามารถปรับใช้เป็นประโยชน์ในการดำเนินชีวิต 4) การช่วยส่งเสริมชุมชนท้องถิ่นในด้านการท่องเที่ยวกับการค้าขายผลิตภัณฑ์ของชุมชนท้องถิ่น การเชิญชวนให้ผู้ชมเดินทางมาท่องเที่ยวและทำให้ผลิตภัณฑ์ในชุมชนได้เข้าสู่สายตาผู้ชม 5) การเป็นสื่อกลางที่ช่วยเผยแพร่ความเป็นท้องถิ่นทางด้านภาษาท้องถิ่นและรูปแบบการดำรงชีวิตที่มีอัตลักษณ์ของชุมชนท้องถิ่น คุณค่าเหล่านี้ถือเป็นมุมมองที่ปรับใช้ในการดำรงชีวิตได้ อีกทั้งยังเป็นช่องทางที่ดีสำหรับการเผยแพร่เสน่ห์ของชุมชน
This research aimed to analyze contents and values of Thai television documentary called Tam-Ampher-Chan, thirty-eight episodes, broadcasted in 2020 through Amarin T.V. Channel 34. Research findings were reported as a descriptive analysis. Regarding contents, four areas were found, as the following. 1) Raw materials of food, from natural or agricultural products, showing the richness of nature and local plants of each location. 2) Local food, presenting identities of communities; healthy food and traditional food, reflecting varieties of wisdom. 3) Greeting culture; local traditions and festivals, showing generosity of communities and conservation of traditional ways of life, which fascinated tourists. 4) Local wisdom of cooking and food preservation, presenting collective wit of each region. For values of the studied documentary, five aspects were noted, including: 1) Knowledge of cookery, covering cooking techniques; uses of devices; local ways of life; and local animals and plants. 2) Entertainment, presented through dialogues; dressing; gestures; and unfamiliarity of the program host with locations. 3) Ideas of living, relating to making uses of nature; principles of self-sufficiency; and moral ways of life, which audiences could adapt to their daily living. 4) Tourist motivation, bringing sales to community products and visits to all locations. 5) Being the media, spreading localities, dialects; identities; and local ways of life; these values were adjustable for audiences and true charms of communities.
