การศึกษาเบื้องต้นฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียดื้อยาของสารสกัดกะเม็ง

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียดื้อยาของสารสกัดกะเม็ง Eclipta prostrata Linn. ด้วยวิธี Agar well diffusion โดยมี Ciprofloxacin 10 μg เป็นตัวควบคุมบวก และ 1%DMSO เป็นตัวควบคุมลบ กะเม็งถูก สกัดด้วยวิธี Maceration โดยใช้ตัวทำละลาย Ethanol และแยกส่วน (Partition) ด้วยตัวทำละลาย Hexane, Dichloromethane, Ethyl acetate และ Butanol ผลการศึกษาพบว่าสารสกัดกะเม็งจากตัวทำละลายทั้ง 5 ชนิด ที่ความ เข้มข้น 20 mg/ml มีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียสายพันธุ์ดื้อยา Escherichia coli 0449 และ Escherichia coli 0484 ESBL ampc, Klebsiella pneumoniae 0486 และ Klebsiella pneumoniae CRE และสายพันธุ์มาตรฐาน Staphylococcus aureus ATCC 29213, Staphylococcus aureus ATCC 25923, Escherichia coli ATCC 25922 ได้แต่ไม่มีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียดื้อยา Acinetobacter baumannii MDR และ Pseudomonas aeruginosa MDR ได้จากการศึกษานี้ชี้ให้เห็นว่า สารสกัดกะเม็งนอกจากจะมีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียแกรมบวก Staphylococcus aureus และแกรมลบ Escherichia coli สายพันธุ์มาตรฐานได้แล้ว ยังมีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียแกรมลบ สายพันธุ์ดื้อยา Klebsiella pneumoniae, Escherichia coli ESBL, ESBL ampC, CRE ได้เล็กน้อยอีกด้วย ซึ่งผลการศึกษานี้เป็นเพียงข้อมูลเบื้องต้น หากจะมีการนำสารสกัดกะเม็งไปใช้ ประโยชน์เช่น พัฒนาเป็นพลาสเตอร์ยาแปะแผลสำหรับห้ามเลือดและต้านเชื้อแบคทีเรียดื้อยาจะต้องทำการศึกษาเพิ่มเติม ต่อไป

The purpose of this research was to study the effects of Eclipta prostrata Linn. or Kameng extract against drug-resistant bacteria using agar well diffusion method , with ciprofloxacin (10 μg) as the positive control and 1%DMSO as the negative control. The Kameng extract obtained by maceration with ethanol followed by hexane, dichloromethane, ethyl acetate and butanol. It was found that Kameng extract at concentration of 20 mg/ml was effective against the drug-resistant strains of bacteria such as Escherichia coli 0449 Escherichia coli 0484 ESBL ampc, Klebsiella pneumoniae 0486, Klebsiella pneumoniae CRE and the standard bacterial strains, including Staphylococcus aureus ATCC 29213, Staphylococcus aureus ATCC 25923 and Escherichia coli ATCC 25922. However, the extracted showed no effect against some drug resistant strains, including Acinetobacter baumannii MDR and Pseudomonas aeruginosa MDR. The preliminary results of this study indicated that Kameng extract was effective against the standard strains of both gram-positive bacteria (Staphylococcus aureus) and gram-negative bacteria (Escherichia coli). It also showed slight effectiveness against the drug-resistant strains (Klebsiella pneumoniae and Escherichia coli ESBL, ESBL ampC, CRE). Further research is needed to determine whether Kameng extraxt can be developed into wound dressing for stop bleeding and inhibiting drug-resistant bacteria.